Koncert przeciwko komputerom. Jozef van Wissem w Nowej Synagodze

Borys Kossakowski

14 maja 2015 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (17)

Tajemniczy Jozef van Wissem, niczym bohaterowie "Tylko kochankowie przeżyją".

Nie odezwał się ani słowem. Grał muzykę z innego, własnego świata, do którego wpuścił słuchaczy tylko na chwilę. Dokładnie na trzy kwadranse plus bisy. Po czym nieodwołalnie zszedł ze sceny. Pochodzący z Holandii Jozef van Wissem zagrał w Nowej Synagodze koncert pełen zadumy i nostalgii, który widownia zapamięta na długo.

Urodzony w Maastricht Jozef van Wissem wręcz kpi sobie z masowej kultury, która wymaga od artystów by byli piękni, świetnie ubrani, a na scenie robili show, zagadując publiczność i perfekcyjnie odgrywając swoją muzykę. Nawet ci, którzy uciekają przed tą perfekcją, wkładają jakąś maskę, wcielając się na przykład w rolę buntownika krytykującego system.

Publiczność wypełniła Nową Synagogę do ostatniego miejsca.

Mieszkający w Nowym Jorku lutnista i kompozytor wydaje się jednak być taki, jak bohaterowie filmu "Tylko kochankowie przeżyją" Jima Jarmuscha, do którego napisał muzykę. Wycofany, ostentacyjnie introwertyczny, jakby niezainteresowany światem otaczającym go. Za nic mający prawidła rządzące sceną.

Co ciekawe, trudno Jozefa van Wissema nazwać wirtuozem. Gra na lutni po swojemu, nigdzie się nie spiesząc, nie popisując się. Wygrywa melodie łudząco podobne do siebie, snując opowieści zanurzone gdzieś w bezczasie. Za nic ma obowiązujący marketingowy perfekcjonizm, gra trochę nierówno, jego lutnia trochę nie stroi. A mimo to słucha się tej muzyki z zapartym tchem. Bo van Wissem opowiada swoją historię, gra o tym, czego doświadczył idąc własną drogą. W skupieniu, na poważnie, bez puszczania oka do post-ironicznej publiczności, bez mizdrzenia się i wygłupiania.

Przeciwko nowoczesnej technologii. Tylko lutnia i artysta.

Co ciekawe van Wissem potrafi twardo stąpać po ziemi, dbając o swoją karierę. Nie jest pięknoduchem zasłuchanym tylko w magię swej muzyki. Wydał kilkadziesiąt płyt, intensywnie koncertuje po całym świecie, współpracuje z Jimem Jarmuschem i Tildą Swinton, ścieżka dźwiękowa do "Tylko kochankowie przeżyją", za którą był współodpowiedzialny, dostała nagrodę na festiwalu filmowym w Cannes. Wreszcie van Wissem stworzył także muzykę do gry The Sims Medieval. Co ciekawe sam twierdzi, że grając na lutni przeciwstawia się nowoczesności i przedmiotom, takim jak komputery i komórki, które nas otaczają, a których w istocie w ogóle nie potrzebujemy.

Prawdą jest, że Jozef van Wissem wydaje się do bólu anachroniczny. Na scenie ma tylko lutnię. Nie posługuje się laptopami, tabletami, ani innymi gadżetami. Instrument stroi na ucho, bez wspomagania się elektronicznymi urządzeniami. Jego długie, nieco przerzedzone włosy zasłaniają jego twarz, tak że trudno zbyt wiele wyczytać z jego mimiki.

To był koncert minimalistyczny, ale pełen emocji.

Kompozycje Holendra są ascetyczne, oparte na wielokrotnych powtórzeniach, zapętlonych arpeggiach, krążących wciąż wokół bliźniaczych motywów. W brzmieniu jego lutni jest jakiś sentyment za średniowieczną balladą, są elementy fantastyczne (przy takiej muzyce można by snuć opowieści o smokach, zaczarowanych zamkach i błędnych rycerzach), jest nieco mroku (niektóre frazy można by przełożyć na język doom metalowy), jest i obsesyjna powtarzalność dźwięku charakterystyczna dla kompozytorów muzyki współczesnej takich jak Steve Reich. A przecież to tylko kilka dźwięków zagranych na lutni.

Zdjęcia: Koncert przeciwko komputerom. Jozef van Wissem w Nowej Synagodze

14.05.2015 Nowa Synagoga, Gdańsk Wrzeszcz

11 Zobacz zdjęcia

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Opinie (17) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-15 00:19

Okropne wnętrze. (7)

Wygląda jak łaźnia z tymi białymi kafelkami, a nie jak miejsce kultu.

Maria bez Radia
8 lat
- 9 19
Twoja opinia

Zmień treść

Wygląda jak łaźnia z tymi białymi kafelkami, a nie jak miejsce kultu.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-15 00:34
  
  Te białe kafelki (4)
  
  To pozostałość po szkole muzycznej. Czyli elementy pochłaniające dźwięk, dzięki temu (m.in) sala ma super akustykę. A tak na marginesie to co byś chciala na ścinach? Ikony kapiące złotem?
  
  Wernyhora z Telewizora
  8 lat
  - 14 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  To pozostałość po szkole muzycznej. Czyli elementy pochłaniające dźwięk, dzięki temu (m.in) sala ma super akustykę. A tak na marginesie to co byś chciala na ścinach? Ikony kapiące złotem?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-05-15 08:24
    
    trzeba bylo tam zostawic szkole a nie przekazywac (1)
    
    na kolejną światynie zydowskiego bóstwa.
    
    muzykofil
    8 lat
    
    4 14
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    na kolejną światynie zydowskiego bóstwa.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-05-16 16:45
      
      Nieuk
      
      A co to jest to żydowskie bóstwo Twoim zdaniem?
      Bo jeżeli jestes wierzący i chodzisz do kościoła, to zastanów się do kogo się modlisz
      
      Matka Joanna
      8 lat
      
      3 1
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      A co to jest to żydowskie bóstwo Twoim zdaniem? Bo jeżeli jestes wierzący i chodzisz do kościoła, to zastanów się do kogo się modlisz
      Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-05-15 14:11
    
    (1)
    
    Akustyka tam akurat jest beznadziejna, dźwięk zawsze gdzieś uciekał...
    
    8 lat
    
    4 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Akustyka tam akurat jest beznadziejna, dźwięk zawsze gdzieś uciekał...
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2015-05-17 02:33
      
      A ty tam grałeś?
      
      I często bywasz?
      
      lenon
      8 lat
      
      1 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      I często bywasz?
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-15 01:50
  
  Zapewne wolisz sadystyczne sceny na bogato w katolickich miejscach kultu.
  
  m
  8 lat
  - 10 9
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Zapewne wolisz sadystyczne sceny na bogato w katolickich miejscach kultu.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-15 08:28
  
  Bardziej jak rzeźnia.
  
  8 lat
  - 5 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-15 09:27

Cudo (1)

Koncert niesamowity, emocje w granicach wytrzymałości.

;)
8 lat
- 13 4
Twoja opinia

Zmień treść

Koncert niesamowity, emocje w granicach wytrzymałości.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-15 12:17
  
  "do teraz się zastanawiam jak to jest możliwe"
  
  (:
  8 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  "do teraz się zastanawiam jak to jest możliwe"
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-15 15:44

Emocje (1)

Koncert był rewelacyjne i te ciary na plecach - dawno czegoś takiego nie doświadczyłam!

zasłuchana
8 lat
- 8 3
Twoja opinia

Zmień treść

Koncert był rewelacyjne i te ciary na plecach - dawno czegoś takiego nie doświadczyłam!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-15 21:27
  
  Ciary :-)
  
  . . . "ciary" juz samo to slowo budzi ciarki :-)
  
  ???
  8 lat
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  . . . "ciary" juz samo to slowo budzi ciarki :-)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-15 22:03

Żal

Muzyka piękna, tylko to sztuczne nagłośnienie, odebrało duszę lutni. Wielka szkoda!

Alicja
8 lat
- 1 5
Twoja opinia

Zmień treść

Muzyka piękna, tylko to sztuczne nagłośnienie, odebrało duszę lutni. Wielka szkoda!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-16 01:01

"Instrument stroi na ucho, bez wspomagania się elektronicznymi urządzeniami." (1)

O jejku jejku... No tak to się zazwyczaj robi jak ma się słuch a nie "drewniane ucho".

drx
8 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

O jejku jejku... No tak to się zazwyczaj robi jak ma się słuch a nie "drewniane ucho".
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-16 19:08
  
  Słucham elektroniki, także analogowej, czyli niezdigitalizowanej, bo powyższe stwierdzenie Borysa i Twoje - te wytłuszczone, sugeruje, jakoby eletronika
  to tylko cyfrowe kompozycje, co jest bzdurą, a twórcy analogowej elektroniki,
  moim skromnym zdaniem, należą do bardzo dobrych muzyków, a ich kompozycje
  można słuchać w takim samym skupieniu, jak kompozycji i gry Jozeffa.
  
  elkoneser
  8 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Słucham elektroniki, także analogowej, czyli niezdigitalizowanej, bo powyższe stwierdzenie Borysa i Twoje - te wytłuszczone, sugeruje, jakoby eletronika to tylko cyfrowe kompozycje, co jest bzdurą, a twórcy analogowej elektroniki, moim skromnym zdaniem, należą do bardzo dobrych muzyków, a ich kompozycje można słuchać w takim samym skupieniu, jak kompozycji i gry Jozeffa.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-17 07:09

A gdzie jest ta synagoga? Może by od tego zacząć?

8 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-17 13:36

Czy my jesteśmy w Polsce czy już nie???!!!

Jewropejska noc muzeów, koncert jakiegoś łebka z kraju dewiantów w żydowskiej synagodze... Gdzie miejsce na polskich artystów?

Ludzie, zróbcie coś z tym krajem. II tura już za tydzień.

harley
8 lat
- 0 6
Twoja opinia

Zmień treść

Jewropejska noc muzeów, koncert jakiegoś łebka z kraju dewiantów w żydowskiej synagodze... Gdzie miejsce na polskich artystów? Ludzie, zróbcie coś z tym krajem. II tura już za tydzień.
Regulamin dodawania opinii