Czy da się wskrzesić muzykę kaszubską?

Borys Kossakowski

4 kwietnia 2012 (artykuł sprzed 12 lat)

Opinie (69)

Vera Korthals wplata do muzyki pop elementy twórczości kaszubskiej.

Muzykę mazowiecką spopularyzowała Kapela Ze Wsi Warszawa, renesans muzyki góralskiej spowodowała Golec uOrkiestra, żydowską muzykę na nowo odkrywał Cracow Klezmer Band. Muzykę ludową popularyzują takie zespoły jak Żywiołak czy Projekt Region Ludź. A co z muzyką kaszubską? Czy jest szansa, że będzie ona inspirować młodych muzyków? Że sami chętnie będą po nią sięgać?

Przy akordeonie Jaromir Szroeder z Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie.

Bubliczki Mateusza Czarnowskiego inspirują się głównie językiem kaszubskim.

Muzyka kaszubska nie kojarzy się dobrze. Prymitywne przyśpiewki, częstochowskie rymy, potrząsanie diabelskimi skrzypcami i ciągnięcie za ogon burczybasu, a to wszystko w ramach atrakcji dla turystów, jako dodatek do wąchania tabaki. Nie tak powinna wyglądać prawdziwa muzyka, która wzrusza, zmusza do tańca czy opowiada historie.

Co jakiś czas pojawiają się zespoły, które próbują mierzyć się z niełatwą spuścizną kaszubskich pieśni. Niektóre wykorzystują tylko kaszubski język, całą resztę czerpią z innych źródeł (jak np. rockowe, nieistniejące już Checz czy Damrockers). Inni, jak choćby Bubliczki (znane też jako Cashubian Klezmer Band) wykorzystują elementy muzyki kaszubskiej i łączą ją z rytmami bałkańskimi. Olo Walcki z zespołem Kaszebe II, we współpracy z Muzeum Zachodnio-Kaszubskim próbuje zrewitalizować archiwalne nagrania terenowe. O żadnym jednak nie można powiedzieć: oto nowa muzyka kaszubska. Czy jest szansa na jej renesans?

- Nie będzie to łatwe zadanie - twierdzi Mateusz Czarnowski, założyciel zespołu Bubliczki. - Kapela Ze Wsi Warszawa to zespół wybitny, zupełnie nowatorski. Trudno powiedzieć, czy muzyką kaszubską zainteresują się tacy artyści. To co się dzieje aktualnie na rynku ma charakter zupełnie odwrotny. W Radio Kaszebe można usłyszeć częściej wtórną, prymitywną muzykę popową, disco-polową i biesiadną. Bubliczki inspirują się głównie kaszubskimi tekstami. Korzystamy z trzech tomów tekstów piosenek, które dostałem od mojego dziadka. Jeśli chodzi o muzykę, korzystamy głównie z inspiracji żydowskich i bałkańskich. Melodie kaszubskie to tylko element.

Tradycyjna muzyka kaszubska, wbrew pozorom, nie jest wcale taka łatwa do zdefiniowania.

- Te najstarsze utwory z płyty "Cassubia Incognita" do złudzenia przypominają polską muzykę ludową- twierdzi Tomasz Drążewski, muzyk pracujący z kaszubską młodzieżą. - Natomiast nowsze, najpopularniejsze przyśpiewki to dość prymitywny niemiecki tzw. "heimat". Na pewno oryginalny jest natomiast język.

Muzyka tradycyjna wymaga odgórnych działań etnomuzykologicznych, dzięki którym stare nagrania nie przepadną w otchłani niepamięci. Zajmuje się tym Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie, które wydało płytę "Cassubia Incognita". Znalazły się na niej nagrania z archiwów Polskiej Akademii Nauk, w których przetrwały zbiory nagrań terenowych wykonanych w ramach Akcji Zbierania Folkloru.

- Muzyka kaszubska leży mi na sercu od dawna i to boli - wyznaje Jaromir Szroeder. - Nasze działania mają na celu wrócić do korzeni tej muzyki, do prawdy. Dlatego wydaliśmy płytę "Cassubia Incognita", a następnie zorganizowaliśmy festiwal Cassubia Cantat, podczas którego odbywa się konkurs na re-interpretacje tych ludowych pieśni oraz warsztaty. Mamy nadzieję, że to zaowocuje.

Muzykę kaszubską z popem, trochę na wzór Brathanków czy Golec uOrkiestra, próbuje żenić Vera Korthals, która w zeszłym roku wydała płytę "Velevetka". W nagraniach wykorzystała ludowe instrumenty, takie jak diabelskie skrzypce i burczybas, zaprosiła też do udziału kaszubską kapelę Manijoce oraz Zespoły Pieśni i Tańca Sierakowice i Chmielanie.

- Zarówno w domu, jak i na ulicach mojego rodzinnego Połczyna ludzie na co dzień rozmawiali po kaszubsku - mówi Korthals. - Moi rodzice to muzycy - amatorzy. Na rodzinnych imprezach było mnóstwo kaszubskich piosenek. Stali się dla mnie inspiracją. Postanowiłam to połączyć z bardziej nowoczesnym graniem. Mam nadzieję, że ta muzyka może stać się popularna w całym kraju. Moje utwory są grane w radiu, bo jest to coś oryginalnego. Czy to się przyjmie na szeroką skalę? Zobaczymy.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Opinie (69) 5 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 19:17

da się, da się!

widły gnojne kontra scarborough fair!

deadhead
12 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

widły gnojne kontra scarborough fair!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 19:21

Morealless

Formacja Morealless ma w planach r...ć instytut PAN własnymi Psycho Punkowymi INTERPRETACJAMI nagrań rdzennych kaszubskich pieśni terenowych z Akcji Zbierania Folkloru z lat 40/50... Prace nad Płytą zaczną się na Jesień...
Być może tym wskrzesimy Punkową stronę kaszubskiego ducha, jeśli nie to H...j!

Marzenia
12 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

Formacja Morealless ma w planach r...ć instytut PAN własnymi Psycho Punkowymi INTERPRETACJAMI nagrań rdzennych kaszubskich pieśni terenowych z Akcji Zbierania Folkloru z lat 40/50... Prace nad Płytą zaczną się na Jesień... Być może tym wskrzesimy Punkową stronę kaszubskiego ducha, jeśli nie to H...j!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 19:26

Kaszebi gdze wa jesta ?

Czy da się wskrzesić ? Jasne, ale w Irlandii czy Norwegi, bo tam ich najwięcej wyjwchało za chlebem.

BN
12 lat
- 11 4
Twoja opinia

Zmień treść

Czy da się wskrzesić ? Jasne, ale w Irlandii czy Norwegi, bo tam ich najwięcej wyjwchało za chlebem.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 19:45

kaszubi są u siebie i ich obowiązkiem jest kultywowanie tradycji - jeżeli nie oni to (1)

kto ? brak wiedzy nt kaszubszczyzny widoczna jest w komentarzach.

damroka
12 lat
- 10 12
Twoja opinia

Zmień treść

kto ? brak wiedzy nt kaszubszczyzny widoczna jest w komentarzach.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-04-05 10:43
  
  Właśnie! U siebie
  
  a nie, kuna, u mnie!
  
  12 lat
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  a nie, kuna, u mnie!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 20:09

znam taką jedną kaszubską piosenkę... (1)

"Das ist kurz und das ist lang,
Und das ist ne Hobelbank.
Kurz und lang, Hobelbank.

O, du schöne, o, du schöne,
O, du schöne Hobelbank.

Das ist hin, und das ist her,
Und das ist ne Schneiderscher.
Hin und her, Schneiderscher,
Kurz und lang, Hobelbank.
O, du schöne . . . .
Das ist krumm, und das ist grad,
Und das ist ein Wagenrad.
Krumm und grad, Wagenrad,
Hin und her, Schneiderscher,
Kurz und lang, Hobelbank.
O, du schöne . . . .

Das ist eine Ofengabel,
Und das ist ein Storchenschnabel.
Ofengabel, Storchenschnabel,
Krumm und grad, Wagenrad,
Hin und her, Schneiderscher,
Kurz und lang, Hobelbank.
O, du schöne . . . ."

Jest do tego nawet obrazek:

kaszubskie abecadło
12 lat
- 9 10
Twoja opinia

Zmień treść

"Das ist kurz und das ist lang, Und das ist ne Hobelbank. Kurz und lang, Hobelbank. O, du schöne, o, du schöne, O, du schöne Hobelbank. Das ist hin, und das ist her, Und das ist ne Schneiderscher. Hin und her, Schneiderscher, Kurz und lang, Hobelbank. O, du schöne . . . . Das ist krumm, und das ist grad, Und das ist ein Wagenrad. Krumm und grad, Wagenrad, Hin und her, Schneiderscher, Kurz und lang, Hobelbank. O, du schöne . . . . Das ist eine Ofengabel, Und das ist ein Storchenschnabel. Ofengabel, Storchenschnabel, Krumm und grad, Wagenrad, Hin und her, Schneiderscher, Kurz und lang, Hobelbank. O, du schöne . . . ." Jest do tego nawet obrazek:
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-04-06 11:28
  
  no i to jest własnie całą wiedza większości o Kaszubach
  
  opieranie się na mitach i przesądach
  w języku kaszubskim zachowało się więcej słów staropolskich niż w tak zwanym "polskim" chocby słowa "białka" "czołn" i blizej mu do jezyków skandynawskich np. słowa "bùksë" czy "bôt" niz niemieckiego
  a założenie, ze skoro "znam kaszubskie nuty" to jestem etnografem i specem od kultury i historii narodu zamieszkującego tu 1000 lat z hakiem jest rozkoszne
  to jakby zakładac,że skoro znam "góralu czy ci nie żal" jestem specem od góralszczyzny od Bieszzad po sudety ;)
  
  mła
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  opieranie się na mitach i przesądach w języku kaszubskim zachowało się więcej słów staropolskich niż w tak zwanym "polskim" chocby słowa "białka" "czołn" i blizej mu do jezyków skandynawskich np. słowa "bùksë" czy "bôt" niz niemieckiego a założenie, ze skoro "znam kaszubskie nuty" to jestem etnografem i specem od kultury i historii narodu zamieszkującego tu 1000 lat z hakiem jest rozkoszne to jakby zakładac,że skoro znam "góralu czy ci nie żal" jestem specem od góralszczyzny od Bieszzad po sudety ;)
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 20:26

bazuny

A mi się podobają kaszubskie piosenki- idealnym przykładem ich znakomitego wykonania jest zespół Bazuny, który reprezentuję Polskę na całym świecie!

perełka
12 lat
- 8 5
Twoja opinia

Zmień treść

A mi się podobają kaszubskie piosenki- idealnym przykładem ich znakomitego wykonania jest zespół Bazuny, który reprezentuję Polskę na całym świecie!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 21:37

"kaszubska muzyka" - interesujący oksymoron!

ceef
12 lat
- 6 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 21:40

musi być głupio autorowi durnowatej nie po raz pierwszy ankiety

muzykę kaszubską akceptuję w całości bo tu jej korzenie!!!!
dlaczego wciska się nam muzyki obce, ukrańskię, białoruskie, żydowskie?

mama
12 lat
- 5 7
Twoja opinia

Zmień treść

muzykę kaszubską akceptuję w całości bo tu jej korzenie!!!! dlaczego wciska się nam muzyki obce, ukrańskię, białoruskie, żydowskie?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 21:56

Sztërë Kòtë (1)

netmen
12 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2012-04-05 11:47
  
  noooo :) :) :)
  
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-04-04 22:16

hmmmmm

...zamiast kaszuskosci, tudziez slaskosci....podkreslac polskosc.....jesli ktos jeszcze ma odwage, tudziez komus zalezy?

...
12 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

...zamiast kaszuskosci, tudziez slaskosci....podkreslac polskosc.....jesli ktos jeszcze ma odwage, tudziez komus zalezy?
Regulamin dodawania opinii