Jan Garbarek niczym piąty element. Magiczny koncert w Oliwie

Borys Kossakowski

6 czerwca 2014 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (38)

Saksofon Jana Garbarka zmieniał barwy jak kameleon.

Jana Garbarka można uwielbiać lub nie znosić. Natchniony norweski saksofonista rzadko pozostawia słuchacza obojętnym. Co ciekawe, podczas koncertu z Hilliard Ensemble charyzmatyczny Garbarek był "tylko" dodatkiem do kwartetu wokalnego. Jednak był to dodatek arcyważny, swoisty "Piąty element", który spinał całość (niczym miłość w filmie Luca Bessona).

Hilliard Ensemble najlepiej brzmiało w kompozycjach muzyki dawnej.

fot. Dominik Staniszewski / trojmiasto.pl
Publiczność wypełniła ławki do ostatniego miejsca.

fot. Dominik Staniszewski / trojmiasto.pl

Pomysł połączenia tradycyjnego, klasycznego kwartetu wokalnego Hilliard Ensemble z nordyckim tonem Jana Garbarka urodził się w głowie genialnego szefa wytwórni ECM - Manfreda Eichera. To on zaprosił norweskiego jazzmana i brytyjskich wokalistów na nagrania do klasztoru św. Gerolda w austriackich Alpach. W założeniu miał to być projekt niszowy, wydany w serii z tzw. "nową muzyką", bowiem powstała płyta, której nie można było zakwalifikować ani do klasyki, ani do jazzu. "Officium" okazała się strzałem w dziesiątkę i doczekała się kontynuacji w postaci płyt "Mnemosyne" i "Officium Novum".

Saksofon sopranowy Garbarka współbrzmi z głosami śpiewaków zaskakująco naturalnie. Tak jakby połączenie kwartet wokalny plus instrument dęty było oczywiste i znane od lat. Jakby renesansowe pieśni były pisane z myślą o takim właśnie składzie. Być może dlatego, że saksofon Jana Garbarka jest zmienny jak kameleon i potrafi zabrzmieć zarówno ostro niczym irlandzkie dudy, jak i ciemno jak ormiański duduk. Nic więc dziwnego, że Norweg potrafi bezbłędnie wpisać się zarówno w kompozycje muzyki dawnej, jak i pieśni pochodzące z bliższego i dalszego Wschodu.

I ta umiejętność się przydaje, bowiem artyści z Hilliard Ensemble uwielbiają różnorodność. Śpiewają stare pieśni ormiańskie i bizantyjskie, utwory absolutnie współczesne (w katedrze usłyszeliśmy m.in. kompozycję Arvo Pärta "Most Holy Mother of God"), utwory inspirowane twórczością Indian, rosyjskie pieśni starocerkiewne (jak "Ojcze nasz", które wykonali w czwartek) i muzykę europejskiego renesansu i średniowiecza.

I to właśnie w tych ostatnich kompozycjach Hilliard Ensemble brzmieli najlepiej i najpełniej - skład w końcu został powołany do śpiewania muzyki z tego okresu. Szczególnie wybijał się barwny kontratenor Davida Jamesa i śpiewny baryton Gordona Jonesa, który zachwycał lekkością we wspomnianej modlitwie "Ojcze nasz". W utworach cerkiewnych Brytyjczykom brakowało jednak nieco dolnych rejestrów (najniższy głos w kwartecie to baryton), zaś w pieśniach ze Wschodu klasycznie wykształcone gardła nie potrafiły oddać takich emocji, jak chropowate głosy śpiewaków ludowych.

A jednak za sprawą Hilliard Ensemble i Jana Garbarka w Katedrze Oliwskiej zadziała się magia (choć może brzmi to nieco obrazoburczo). Pod koniec koncertu muzycy rozeszli się po świątyni, a śpiew i improwizacje otoczyły słuchaczy ze wszystkich stron. Śpiewacy wymieniali się partiami solowymi i burdonem (jednostajnym dźwiękiem stanowiącym podstawę harmoniczną), a wszystko kolorował, podkreślał, otaczał i opisywał Jan Garbarek. Dźwięki zespołu otuliły uszy słuchaczy i uniosły ich serca gdzieś w rejony na co dzień mało dostępne. Właśnie za takie uniesienia fani kochają norweskiego saksofonistę.

Utwór ten z pewnością zrekompensował niedostatki wrażeń słuchaczom siedzącym i stojącym w tylnej części katedry. Koncert bowiem zrealizowany został w sposób tradycyjny, bez dodatkowego nagłośnienia, podobnie jak koncerty na festiwalu Actus Humanus. Na szczęście niezwykły pogłos Katedry Oliwskiej zdawał się nieść dźwięk saksofonu Garbarka w nieskończoność.

Zdjęcia: Jan Garbarek niczym piąty element. Magiczny koncert w Oliwie

7 Zobacz zdjęcia

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Jan Garbarek & Hilliard Ensemble (5 opinii)

(5 opinii)

60-130 zł

muzyka poważna

Opinie (38)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 15:09

informacje były!!

były informacje o koncertach. ja kupiłam bilety na 3 tyg przed. trzeba trochę wysiłku aby poprzeglądać trojmiasto.pl. były też informacje w radiu.

kika
9 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

były informacje o koncertach. ja kupiłam bilety na 3 tyg przed. trzeba trochę wysiłku aby poprzeglądać trojmiasto.pl. były też informacje w radiu.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 15:38

też byłem

siedziałem w trzecim rzędzie ; niesamowite coś kompletnie odjazdowego

9 lat
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

siedziałem w trzecim rzędzie ; niesamowite coś kompletnie odjazdowego
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 17:47

Szkoda że płyty jazzowe są tak drogie

niestety.

pragnieniejazzu.
9 lat
- 1 5
Twoja opinia

Zmień treść

niestety.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-08 02:24

Znakomita muzyka, tylko po co ten gościu z małą trąbką ją zagłusza swoimi fałszami to nie rozumiem

sąsiad z góry
9 lat
- 1 4
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii