W zabytkowej Willi Bergera 
w Sopocie odbyło się uroczyste otwarcie nowej przestrzeni artystycznej w Trójmieście. Na inaugurację działalności Atelier Żaka Bergera w czwartek, 21 stycznia przybyło liczne grono gości. Należy potraktować to jako sygnał, że tego typu przestrzenie sztuki są potrzebne.
Ten nowy punkt na mapie kulturalnej Trójmiasta ma być miejscem, gdzie młodzi artyści będą mogli tworzyć, ale również prezentować swoje prace publiczności. Pomysł otwarcia pracowni i przestrzeni wystawienniczej w kryjącej niezwykle ciekawą przeszłość Willi Bergera zrodził się z inicjatywy studentów Wydziału Malarstwa Gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Do swojej idei przekonali związanego z Sopotem artystę i wykładowcę ASP w Gdańsku, dr hab.
Roberta Florczaka.
- Jest to miejsce, gdzie w 1945 roku powstał Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych, obecnie gdańska ASP. To trochę powrót do korzeni. Dzięki uprzejmości i pomocy pana prezydenta Sopotu Jacka Karnowskiego, pani prezydent Joanny Cichockiej-Gula i dziekana Wydziału Malarstwa dr hab. Krzysztofa Polkowskiego mogliśmy zaadaptować willę na potrzeby artystyczne - mówi opiekun Atelier, Robert Florczak.Dzięki działaniom wszystkich zaangażowanych osób powstało miejsce, które wraca do atmosfery początków Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, czyli słynnej Szkoły Sopockiej. O zbudowanym wówczas klimacie wspólnoty - czy wręcz pewnego rodzaju bohemy - mówi się do dzisiaj. To właśnie do tych czasów, kiedy Willa Bergera była miejscem spotkań ludzi świata sztuki, gdzie rodziły się idee artystyczne czy odbywały burzliwe i długie dyskusje pomysłodawcy chcą wrócić. Namiastkę odbudowywania czy może raczej zbudowania na nowo tej atmosfery można było zobaczyć na oficjalnym otwarciu Atelier Żaka Bergera.
Jak w przemówieniu powitalnym wspominał Florczak, nazwa, jaką nadali miejscu, wskazuje silnie na studentów - zarówno jako na osoby aktywnie starające się ożywić działalność artystyczną w tym miejscu, ale także jako grupę, dla której ta przestrzeń powstała.
- Studenci mają tutaj miejsce, żeby pracować, wystawiać swoje prace, zapoznawać się nie tylko z teorią, ale działać też w praktyce. Dzięki temu po ukończeniu uczelni będą w pełni przygotowanymi profesjonalistami. Jesteśmy tutaj dopiero od początku stycznia. Na razie warunki są surowe, nie ma ogrzewania. Ula Sakowska malowała tutaj ponad tydzień i są to pierwsze prace zrealizowane przez nas w tym miejscu - mówi Florczak.Budynek willi - pomimo tego, że znajduje się w opłakanym stanie - budzi zachwyt. Od progu można wyczuć ducha niezależnej działalności artystycznej związanej z tym miejscem.
Oficjalnemu otwarciu przestrzeni willi towarzyszył wernisaż wystawy, której współautorami są doktorant
Robert Sochacki oraz studenci
Emil Jamrozik,
Sebastian Choromański i
Urszula Sakowska.
Prace będzie można oglądać do końca stycznia w godz. 18-21. Tuż po przywitaniu gości została uruchomiona instalacja dźwiękowo-wizualna Emila Jamrozika, który przy jej realizacji współpracował z Sebastianem Choromańskim.
Poprzez działania artystyczne chciano ukazać całe piękno zabytkowej willi. Jamrozik wykorzystał w swojej instalacji znajdujące się na podłodze w pomieszczeniu oranżerii lustra. Dokonując pewnego rodzaju recyklingu artystycznego wykazał się nie tylko inteligencją, ale również doskonałym zmysłem estetycznym. Instalacja tego zajmującego się nie tylko malarstwem, ale również tworzeniem i produkowaniem muzyki młodego artysty, najbardziej przykuwała uwagę. Inne prace wypełniały pozostałe udostępnione pomieszczenia parteru willi. Jedna trafiła nawet na fasadę frontową budynku w formie mappingu, stając się niejako drogowskazem dla przybywających gości.
Trudno ukryć, że Willa Bergera wymaga gruntowej renowacji. Badania konserwatorskie ujawniają jednak, że budynek jest w dość dobrym stanie technicznym. Zachowało się bardzo dużo cennych elementów wyposażenia i dekoracji obiektu. Budzi on żywe zainteresowanie również w związku z tajemnicami, jakie kryje. Do dziś nie jest znany jego autor, a podczas badań konserwatorskich odkryto tam instalację podsłuchową. Budynek zainteresował również filmowców. Wystąpił w pierwszym polskim horrorze o tematyce okultystycznej "Medium" czy w jednym z odcinków kultowego serialu "07 Zgłoś się". Pojawiła się również w spektaklach teatru telewizji.
Tradycje artystyczne zarówno samego miejsca, jak i całej okolicy w ostatnim czasie nieco ożywały, niestety jedynie okazjonalnie. Willa gościła artystów przy okazji festiwalu Artloop, również organizatorzy cyklu D.Tonacje zorganizowali tam imprezy. Odbywały się tam także wystawy "Jestem" Krystyny Suchwałło czy "Love me or Leave me" opierająca się na
pracach artystów-założycieli ASP w Gdańsku. Wygląda na to, że po wielu latach willa w końcu znalazła opiekuna na dłuższy czas. W związku z tym, jak i entuzjastycznym zaangażowaniem ze strony władz Sopotu losy budynku wydają się być optymistyczne i zmierzające w dobrym kierunku, ściśle związanym z jego tradycjami.
- Następne wydarzenie planujemy na Noc Muzeów 14 Maja. W przyszłości chcielibyśmy wyjść z naszymi działaniami w przestrzeń, do ogrodu przy willi, ale również i na ul. Obrońców Westerplatte - mówi Robert Florczak.Być może już niebawem będziemy świadkami odrodzenia się trójmiejskiej bohemy artystycznej i atmosfery, jaką zbudowali założyciele Akademii Sztuk Pięknych.
Willę przy ul. Obrońców Westerplatte wybudował w latach 80. XIX wieku gdański radca handlowy Johann Imanuel Berger. Do czasów II wojny światowej służyła jako prywatna rezydencja czterem kolejnym właścicielom. Po wojnie zaś budynek znacjonalizowano i przeznaczono na siedzibę Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. Kiedy - w 1954 roku - uczelnię przeniesiono do Gdańska, willa przez jakiś czas służyła jeszcze jako jej placówka pomocnicza. Ostatecznie przeznaczono ją jednak na mieszkania dla profesorów związanych ze szkołą.
Jeden z nich do dziś zajmuje lokal na piętrze budynku, co zresztą jest powodem wciąż niejasnej przyszłości willi. O tym, że wymaga ona generalnego remontu mówi się w Sopocie od lat. Podobnie jak o pomysłach na przyszłe zagospodarowanie
nieruchomości. Sami urzędnicy wspominali już chociażby o planach utworzenia tu filii Muzeum Sopotu, ale usłyszeć można też plotki o tym, że willa przyciąga również deweloperów. Pewne jest to, że póki przez mieszkania komunalne zajęte jest jej najwyższe piętro, remontu przeprowadzić nie można, przynajmniej w ramach inwestycji wspartej przez środki z UE, o której wspominają urzędnicy. Problem w tym, że zajmujący lokal nie chce słyszeć o wyprowadzce.
- Miasto od kilku lat wielokrotnie podejmowało próby zamiany lokalu prowadząc negocjacje z najemcą i proponując kilka bardzo atrakcyjnych mieszkań na terenie Sopotu. Spotykało się to ze zdecydowaną odmową - tłumaczy
Anna Dyksińska z biura prezydenta w sopockim magistracie.
Póki co, urzędnicy zdecydowali się użyczyć na pół roku parter budynku Akademii Sztuk Pięknych. Co stanie się z całą willą w przyszłości? W tej chwili miasto nie precyzuje tej kwestii. Urzędnicy ograniczają się do stwierdzenia, że "chcą, aby budynek w przyszłości służył mieszkańcom Sopotu".
Piotr Weltrowski
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy
