"Pomaganie może być modne" przekonuje Michał Miziarski, twórca marki Pole Pole. Kilka miesięcy temu wyjechał do Tanzanii, żeby w ramach wolontariatu pomalować przedszkole, wrócił stamtąd z własną kolekcją ubrań, sklepem internetowym i planem pomocy tamtejszej społeczności. Jego ubrania to alternatywa dla szybkiej mody z sieciówek i sposób na wprowadzenie na polskie ulice więcej koloru.
tak, kupuję głównie ubrania produkowane etycznie
8%
tak, często wybieram sklepy z odzieżą używaną
14%
mam świadomość problemu, ale zdarza mi się kupować w sieciówkach
32%
dotychczas nie zwracałe(a)m na to uwagi, ale chcę to zmienić
10%
nie interesuję się tym
36%
Aleksandra Wrona: Świadome kupowanie ubrań to coraz popularniejszy trend. Wydaje mi się, że kiedy na metce widzimy, że produkt powstał w jednym z krajów afrykańskich, zapala nam się w głowie lampka ostrzegawcza.Michał Miziarski: Bardzo mnie cieszy, że coraz więcej ludzi wybiera zakupy społecznie odpowiedzialne. Za t-shirtem, który kosztuje 20 zł stoi cała masa pracowników, która zarabia marne grosze. Ktoś zebrał bawełnę, zaprojektował wzór, ręcznie wyciął i pozszywał materiały, przetransportował towar, do tego doliczyć trzeba podatki, ceny za wynajem lokalu i tak dalej. Jaka część z tych 20 zł trafi do każdego z twórców, podwykonawców i pośredników? Bardzo niewiele.
Ja poszedłem pod prąd i zleciłem szycie ubrań kobietom w ubogim rejonie Tanzanii, gdzie nie ma żadnych dużych fabryk odzieży, a w małych zakładach często brakuje prądu.
Tutaj wciąż używa się takich maszyn do szycia napędzanych siłą mięśni, z jakich korzystali nasi dziadkowie. Zakładając więc ubranie uszyte w takich warunkach, wspieramy nie tylko ideę, ale dajemy zatrudnienie szwaczkom i krawcowym z Tanzanii, które otrzymują ode mnie godne wynagrodzenie.
Czy mieszkańcy Tanzanii przywiązują wagę do tego, co noszą? Jakie trendy tam panują?Tanzańczycy są jak sroki: uwielbiają wszystko, co się świeci, jest pstrokate i kolorowe. Na ubogich obszarach wiejskich często się zdarza, że osoby głodują przez kilka dni, aby kupić
kitenge - kolorowy materiał z rynku i zlecić uszycie koszuli lub sukni, aby mieć co założyć na święto. Z kolei w głośnych i chaotycznych miastach kolorową modę można obserwować na co dzień. W intensywnych kolorach i często naiwnych wzorach łatwo dostrzec relację z intensywnością doznań, "przebodźcowania" miasta, ale też spuściznę barwnej afrykańskiej kultury plemiennej. Albo się to pokocha, albo przeciwnie. Ciężko pozostać obojętnym.
Dokąd na spotkania podróżnicze w Trójmieście?
To pytanie pięknie łączy jedno z drugim - faktycznie, gdyby nie mój pierwszy wyjazd do Tanzanii, to mógłbym nigdy w życiu nie dotknąć maszyny do szycia. Są takie momenty, że mówisz sobie "o kurde, to jest to". Ja tak miałem, gdy rok temu zobaczyłem na tanzańskim rynku mężczyznę ubranego w koszulę i spodnie do kompletu, obie rzeczy uszyte z pięknego niebiesko-żółtego materiału z afrykańskim wzorem. Nigdy w życiu nie widziałem, aby ktoś miał tak śliczne ubranie - przynajmniej tak wtedy czułem. A druga myśl brzmiała: też takie chcę!
Jako że takich ciuchów praktycznie nie ma w masowej produkcji, zakupiłem materiał i zleciłem tanzańskiej krawcowej uszycie mi takiego kompletu na miarę. Niesamowite było dla mnie, jak bardzo wzrosła mi pewność siebie, gdy przełamałem się i założyłem strój w takim pstrokatym wzorze. Czułem się jak ryba w wodzie. Później przywiozłem do Polski 20 kg tanzańskich materiałów, zapisałem się na kurs szycia, no i wróciłem do Tanzanii, do tych samych krawcowych, aby dać im dużo większe zlecenia i otworzyć biznes.
Jak wygląda proces produkcji ubrań od pomysłu do finalnego produktu? Co sprawia najwięcej trudności?Jak dotąd, w Pole Pole powstała tylko jedna kolekcja, na której wykonanie miałem tylko półtora miesiąca - od zalążka pomysłu przez projekty aż po zamknięcie produkcji i uruchomienie sprzedaży. Wszystko za sprawą tego, że gdy byłem na wolontariacie w Tanzanii i malowałem przedszkole, moi obserwatorzy na
Instagramie i
Facebooku zaczęli mnie przekonywać, abym się nie wahał z produkcją - oni chcą to nosić i będą zamawiać. Gdy będąc już w Tanzanii dostałem zastrzyk motywujących komentarzy, rzuciłem się w wir pracy. Zarywałem noce, szyliśmy bez wykonywania szablonów na kalce technicznej, intensywnie szukałem nowych krawców... ale większość okazywała się po prostu niechlujna. To było chyba najtrudniejsze. Znaleźć porządnych pracowników, którzy potrafią prosto prowadzić ścieg, zachowują czystość w miejscu pracy, dbają o szczegóły i dotrzymują terminów. Ostatecznie przeszkoliłem dwa małe zakłady, które dobrze rokowały i z którymi dalej będę współpracować.
Do szycia angażujesz lokalne szwaczki. Jak się z nimi dogadujesz?Trochę w suahili, trochę wspomogę się angielskim, ale generalnie język krawiecki jest uniwersalny. Wymiar można pokazać na ubraniu, a palcem wskazać długość na miarce. Najważniejsze dwa zwroty w moich konsultacjach z pracownicami to:
nzuri - ładne oraz
baya - złe. Tyle wystarczyło na początek. Gdy jest wspólny cel i chęć działania, zawsze się dogadam. Gorzej, gdy mi krawiec oddał nowe ubrania pomięte, brudne i z dyndającymi ze wszystkich stron nitkami. Złych praktyk krawieckich nie potrafię zmienić... z nim po prostu zakończyłem współpracę.
Spotkania i wykłady w Trójmieście
Stawiam na łączenie afrykańskich materiałów ze znanymi nam krojami. W pierwszym rzucie były m.in. plecaki, bomberki, saszetki nerki, scrunchie, ogrodniczki, koszule, t-shirty, a także bransoletki i paski masajskie. To prawda, transport może okazać się kosztowny, jednak z pomocą przyszły mi siostry zmartwychwstanki, które służą na misji w Buturu w Tanzanii. Gdy latają do Polski, zabierają ze sobą po kilkanaście lub kilkadziesiąt kilogramów towaru i przekazują mi. Za rok chcę działać w większej skali, dlatego szukam alternatywnego sposobu transportu - prawdopodobnie lotniczego.
W twoim projekcie chodzi jednak nie tylko o modę, ale też o zwiększenie niezależności kobiet. Jak oceniasz realizację tego celu? Dlaczego kobietom potrzebna jest dodatkowa praca?Jedno nie wyklucza drugiego - pomaganie potrzebującym może być modne. Gdy przyszedłem do zakładu krawieckiego, rozłożyłem kartki ze zleceniami na stole i przez trzy godziny dyktowałem szczegóły, szwaczki były zachwycone i dziękowały za pracę. Tego dnia zostały w pracy dłużej, aby przyjąć moje zlecenie. Żadna nie miała pretensji, że jest za dużo pracy i trzeba zostać po godzinach. Inna kobieta, Jane, potrafiła nawet zostać w pracy do godz. 4 rano, gdy zlecenie było duże i nagłe. Wbrew powszechnemu przekonaniu, istnieją pracowici Tanzańczycy.
Może nakreślę szerszy kontekst sytuacji. Problem bezrobocia w Tanzanii jest potężny, a do tego nie istnieje wsparcie od państwa - brak zasiłków i emerytur. Do tego dołóżmy potężny przyrost naturalny i niewspółmiernie mało miejsc pracy. W konsekwencji zdarza się, że podchodzą do mnie osoby na ulicy i proszą o pracę, choć nigdy w życiu mnie na oczy nie widziały. Są sprawni, chcą czymś się zająć i codziennie coś zjeść. W Tanzanii nie jest niczym nadzwyczajnym to, że ktoś nie miał nic w ustach od ponad doby. Trudno nam to sobie wyobrazić w kraju, gdzie tak dużo jedzenia się marnuje.
Współpracuję z kobietami, które są matkami (jedna z nich oczekuje siódmego dziecka) i mają marzenia. Aby je zrealizować, potrzebują stałego przypływu gotówki. Nawiązując współpracę, możemy się do tej realizacji przyczynić. Innymi słowy, zakładając ciuchy Pole Pole będziemy częścią dobrej zmiany dla lokalnych społeczności. Jednak na efekty trzeba poczekać. Wrócę za rok, za dwa i zobaczę, w co szwaczki zainwestowały zarobione pieniądze.
Co zrobisz, kiedy sprzedadzą się wszystkie przywiezione z Tanzanii produkty? Planujesz powrót do Buturu i szycie nowych modeli?Otwarcie sklepu internetowego przerosło moje oczekiwania. Większość ze 150 produktów wyprzedała się w ciągu doby. Następne uzupełnienie produktów na stronie przewiduję 5 sierpnia o godz. 18. Aktualnie kobiety w miejscowości Musoma w Tanzanii szyją suknie, spódnice i kurtki, które trafią do naszego sklepu we wrześniu, a prace koordynuje za mnie siostra Dominika, Zmartwychwstanka służąca na misji w wiosce Buturu. Sam również będę szyć w mojej pracowni w Gdyni. Niemniej wrócę na Czarny Ląd, aby kontynuować dzieło i będę szukać nowych rąk do pracy, aby następna kolekcja była szyta sprawnie i w wysokiej jakości.
Na co przeznaczany jest zysk ze sprzedaży ubrań?Chcemy wspierać posługę misjonarzy, dlatego 10 proc. dochodu ze sprzedaży przeznaczymy na rozwój edukacji w Buturu. Rozdysponowaniem pieniędzy zajmie się siostra Dominika. Mieszkając w Tanzanii od lat, najlepiej zna bieżące potrzeby lokalnej ludności. Resztę zysku przeznaczymy na rozwój biznesu. Chcemy powracać do Tanzanii z coraz większymi zleceniami, dając kobietom coraz więcej pracy, generując dla nich większe zyski, za czym mogą iść wielkie zmiany dla nich oraz ich rodzin.
Skończyła 50 lat i ruszyła w podróż dookoła świata
To już mój trzeci pobyt w Tanzanii, dlatego bardziej niż nauczył, to raczej utrwalił we mnie pewne proste rzeczy. Przede wszystkim Afryka nie jest tak dzika i niebezpieczna, jak ją malują. Choć brak komuś blachy falistej nad głową, może mieć wielkie serce. Bo w niektórych rejonach posiadanie blaszanego sklepienia jest zarezerwowane dla zamożniejszej połowy społeczeństwa - pozostali mieszkają pod przeciekającą strzechą.
A jak już przy malowaniu jesteśmy, to nauczyłem się nie kupować tanich farb w butelkach po wodzie, bo po otwarciu w nozdrza uderza smród szamba, a w środku ruszają się larwy (śmiech). Poza tym w Tanzanii wyszedłem z kryzysu twórczego. Wcześniej tworzyłem fotografie, ale brakowało mi jakiegoś namacalnego efektu mojej pracy. A teraz wygląda na to, że mogę łączyć moje pasje: podróżowanie z twórczością, jednocześnie czyniąc coś dobrego i nawet mieć z tego dochód.
Jakie są twoje kolejne podróżnicze plany?Chwilowo czuję, że Afryka Wschodnia to obszar, do którego chcę powracać. Myślałem przy okazji o wyjeździe do Nairobi w Kenii. W moim wyobrażeniu jest wielokulturowym tyglem pełnym zgiełku, możliwości i inspiracji. Z kolei w Tanzanii chcę zawitać na jakiś czas w miejscowościach Moshi i Arusha, aby przyjrzeć się sposobom tworzenia rękodzieł przez plemię Masajów. Kto wie, może tam również nawiążą się długofalowe współprace z Pole Pole?
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy