• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wczasy w latach PRL-u. Sentymentalna wystawa w Muzeum Sopotu

Magdalena Raczek
6 lipca 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Ośrodek Profilaktyczno-Wypoczynkowy "Zremb". Fot. Muzeum Sopotu Ośrodek Profilaktyczno-Wypoczynkowy "Zremb". Fot. Muzeum Sopotu

Zupa mleczna na śniadanie, plażowanie od rana z kanapkami ze stołówki, lody "Mewa" dla ochłody, cytroneta w foliowych woreczkach ze słomką na ugaszenie pragnienia. A także wycieczki statkiem po zatoce, spacery po molo, a w niepogodę granie w brydża, szachy, warcaby lub bilard, czytanie prasy, oglądanie wspólnie telewizji pokoju telewizyjnym, wieczorki taneczne i koncerty w legendarnym Non-Stopie czy Operze Leśnej. Tak w skrócie wyglądały wczasy w słynnym kurorcie w latach PRL-u. Za sprawą nowej wystawy czasowej "Wczasy na Wybrzeżu to najprzyjemniejszy wypoczynek" otwartej w Muzeum Sopotu można cofnąć się w czasie do tamtych lat. Ekspozycja czynna jest do 16 października.



Wystawy w wakacje w Trójmieście


Wczasy - "zdobycz klasy robotniczej"



Warto tu przypomnieć, że w okresie PRL-u wczasy, czyli zorganizowany wypoczynek z noclegami, wyżywieniem i rozrywkami, były jednym z elementów propagandy i traktowano je jako "zdobycz klasy robotniczej". A prawo do wypoczynku zapisano w konstytucji (zapisy te można przeczytać na jednej z plansz prezentowanych na wystawie). Organizację wyjazdów wczasowych powierzono związkom zawodowym. W 1949 r. Sejm uchwalił ustawę powołującą do życia Fundusz Wczasów Pracowniczych (FWP), który wydawał skierowania na wczasy. W ich ramach można było również korzystać z noclegów w kwaterach prywatnych oraz ośrodków PTTK i kempingów. Oczywiście na takie skierowania mogli liczyć przede wszystkim przodownicy pracy, ale korzystać mógł każdy pracujący, któremu przysługiwał urlop wypoczynkowy.

Oprócz domów wczasowych należących do Funduszu Wczasów Pracowniczych działało w Sopocie kilka ośrodków należących do Wojskowych Domów Wczasowych (WDW).

- Ośrodek posiada budynki typu hotelowego. Wyposażenie pokoi jest dobre. W ośrodku znajdują się dwie jadalnie, dwie kawiarnie, spełniające również rolę klubów (czytanie prasy, oglądanie telewizji itp.), biblioteka licząca 1,2 tys. pozycji książkowych, czytelnia mająca zawsze aktualne dzienniki i czasopisma, fotolaboratorium, dwa boiska do siatkówki, bilard typu "piramidka" i "grzybek", sprzęt do tenisa stołowego itp. W wypożyczalni korzystać można ze sprzętu sportowo-turystycznego. WDW umożliwia wczasowiczom korzystanie z licznych form rozrywek kulturalnych, organizowanych przez odpowiednie instytucje w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Tradycją ośrodka są wycieczki statkiem po zatoce do Helu, Westerplatte i Jastarni - można przeczytać w folderze Wojskowego Ośrodka Wypoczynkowego.
  • Plażowanie w Sopocie przed Grand Hotelem.
  • Jadalnia w DW URM Jantar.
  • Sopot w 1971 r.
  • DW URM Jantar, który już nie istnieje.
  • MHS
  • Dom wczasowy Zachemu "Chemik" w Sopocie.
  • Złoty Kłos - dom wypoczynkowy Związku Zawodowego Pracowników Rolnych.
  • Mapa ośrodków wczasów pracowniczych w Polsce.
  • Wykres przedstawiający rozwój wczasów FWP.
  • Kawiarenka w budynku nr 1 WDW w Sopocie ul. Kordeckiego.

Jak wyglądały wczasy w latach PRL-u?



Po otrzymaniu skierowania z FWP lub WDW przyjeżdżano w określone miejsce na dwutygodniowe turnusy, które zazwyczaj zaczynały się i kończyły w soboty.

- Przyjeżdżano zakładowymi autokarami bądź pociągami. W Sopocie czas spędzano głównie na plażowaniu, spacerach po molo czy Monciaku. Część wczasowiczów korzystała z bogatej oferty kulturalno-rozrywkowej, którą w większych domach wczasowych przygotowywali referenci kulturalno-oświatowi, tzw. "kaowcy". W wielu domach działały biblioteki i świetlice, gdzie można było grać w brydża, szachy, warcaby czy bilard. Organizowano także wycieczki statkiem na Hel do Gdańska czy na Westerplatte, zwiedzano Malbork oraz Oliwską Katedrę. Ważną rolę we wczasowym życiu odgrywały posiłki, przygotowywane z uwzględnieniem walorów spożywczych warzyw i owoców, starannie zbilansowane i urozmaicone. Korzystanie ze stołówkowego menu pozwalało ówczesnym paniom domu choć na trochę oderwać się od codziennych obowiązków - mówi jedna z kuratorek wystawy - Katarzyna Kreft.

Harmonogram dnia podczas wczasów



Każdy dzień na wczasach był dokładnie zaplanowany, a rytm dnia wyznaczały posiłki wydawane na stołówkach oraz zaplanowane atrakcje. Dzień rozpoczynał się ok. godz. 7:00. Śniadania wydawano w godz. 8:00-9:00. Składały się na nie: obowiązkowa zupa mleczna, nabiał, a czasami wędliny i parówki. Do picia podawano kawę i herbatę. Po śniadaniu zwykle pakowano się na plażę z torbami pełnymi kanapek, zawiniętymi w papierowe serwetki, ręcznikami, kocami, kołami do pływania, kostiumami kąpielowymi, dmuchanymi materacami itp.

Ok. godz. 13:00-14:00 wracano do ośrodka, gdzie na stołówce serwowany był obiad. Po obiedzie był czas na krótki odpoczynek, spacer po Monciaku, parku albo molo. Po kolacji, która odbywała się zwykle ok. godz. 18:00, letnicy korzystali z sali telewizyjnej, wczasowej biblioteki czy stołu do ping-ponga, grano także w brydża, szachy, warcaby. W soboty organizowano wieczorki taneczne z muzyką na żywo, spotkania literackie, konkursy.

  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.

Sopot na tle innych wczasowych miejscowości



Z kilku powodów Sopot wyróżniał się na mapie (którą też możemy zobaczyć na wystawie) wśród licznych polskich ośrodków wczasowych.

- Sopot wyróżniał się dlatego, że w sezonie oferowano turystom nie tylko łazienki z przebieralniami na plaży, kosze do opalania, wypożyczalnie żaglówek czy kajaków, ale także bardzo interesujące atrakcje, takie jak koncerty w legendarnym Non-Stopie i Operze Leśnej. Były tu także liczne kawiarnie i restauracje, które kusiły ciekawym menu, a jedna z pierwszych pizzerii powstała w Sopocie. Z kolei na Monciaku nierzadko można było spotkać znanych aktorów, piosenkarzy, literatów, którzy wtedy pełnili rolę celebrytów - zapewnia Katarzyna Kreft.

Co zobaczymy na wystawie?



Wszystko to zobaczymy na wystawie, która poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie powojennym i działającemu w Polsce od 1949 r. Funduszowi Wczasów Pracowniczych. Na ekspozycji zobaczyć można przede wszystkim sporą reprodukcję zdjęć i informacji umieszczonych na licznych, kolorowych planszach, archiwalną kronikę filmową, a także eksponaty ze zbiorów Muzeum Sopotu i kolekcji prywatnych, w tym: stroje, foldery i reklamy ośrodków wypoczynkowych, przedmioty i meble z tamtych czasów (syfony, papierosy, gry planszowe itp.) i wiele innych.

- Podczas przygotowań do wystawy zaskoczyło nas głównie to, jak podobny jest letni Sopot z lat 70. czy 80. do dzisiejszego: tłumy na plaży i ulicy Boh. Monte Cassino, modne lokale, w których wypada bywać, rewia mody na plaży - dodaje kuratorka.
Warto samemu się o tym przekonać, oglądając tę ciekawą i lekką w odbiorze wystawę, która stanowić może jedną z waszych wakacyjnych atrakcji i jednocześnie być sentymentalną podróżą do przeszłości.

Wydarzenia

Wczasy na Wybrzeżu

10 zł
wystawa

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (89)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Targi Rzeczy Ładnych (1 opinia)

(1 opinia)
15 zł
Kup bilet
targi

Wielka Szama na Stadionie - wielkie otwarcie sezonu w Gdańsku! (12 opinii)

(12 opinii)
street food

Kwiat Jabłoni "Nasze ulubione kluby" (8 opinii)

(8 opinii)
pop

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Klub Sfinks700 w Sopcie był siedzibą: