• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wybierz się na spacer po parku Oliwskim szlakiem rzeźb współczesnych

Magdalena Raczek
21 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (35)

Na pewno niejednokrotnie podczas spaceru po parku OliwskimMapka natknęliście się na nie. Mowa nie o kaczkach, drzewach czy innej florze i faunie, a o sztuce, a dokładnie o rzeźbach. W parku tym bowiem ulokowanych jest wiele plenerowych rzeźb. Są bardzo różnorodne pod względem stylistyki, tematyki i użytego materiału. Skąd się tam wzięły? Co oznaczają? Czyjego są autorstwa? Od niedawna można poznać odpowiedzi na te pytania dzięki darmowemu "Spacerownikowi po Galerii Współczesnej Rzeźby Gdańskiej", który powstał z inicjatywy Oddziału Sztuki Nowoczesnej i Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Gdańsku.




Jak często spacerujesz po parku Oliwskim?

Inicjatywa zorganizowania plenerowej galerii rzeźby sięga roku 1976. Ustawiono wówczas 18 posągów, z czego 16 dotrwało do naszych czasów. Do stworzenia prac zaproszono znanych artystów. Różnią się one pod względem stylistyki, tematyki i użytego materiału. Każda z nich jest inna i ma własną historię. Dzięki wydanemu przez Muzeum Narodowe "Spacerownikowi" poznacie te historie. Możecie się również wybrać na spacer szlakiem tych obiektów.

Krótka historia galerii



Galeria powstała 30 marca 1976 r. z inicjatywy Muzeum Narodowego. Inicjatywa miała być kontynuowana, ale tak się nie stało.

- Zamysł był taki, by współczesne dzieła sztuki wtopiły się w przestrzeń założenia parkowego o historycznym rodowodzie, którego koncepcję kształtowali kolejni opaci cysterscy. To z pewnością odróżnia inne tego typu galerie plenerowe, w których wkomponowywano ówcześnie powstające dzieła. Ponieważ park Oliwski ma tak zdecydowanie zarysowany profil stylistyczny, by nie zakłócić jego charakteru, dzieła usytuowano w części północnej parku, nawiązującej do stylu angielskiego. Galeria miała się rozrastać, zaproszono nawet twórców do przedstawiania projektów rzeźb, ale z jakichś powodów idea ta została zarzucona - mówi kuratorka wystaw z Oddziału Sztuki Nowoczesnej Joanna Szymula-Grygiel.

Różnorodność materiałów, stylistyk i tematyki



Rzeźby oliwskie są bardzo różnorodne pod względem stylistyki, tematyki i użytego materiału. Niedawno zostały poddane konserwacji, więc teraz dzieła te odzyskały swój dawny blask.

- Są wśród nich dzieła realistyczne, przedstawiające, jak również takie o charakterze abstrakcyjnym. Najwyraźniej tematyka nie była narzucona artystom przez autorów koncepcji tej galerii, ponieważ "rozstrzał" tematów jest spory - od mitologicznej (Niobe), biblijnej (Ewa i Adam, Pokusa), odnoszącej się do wydarzeń historycznych (Kosynierom Gdyni), jak wyrażających różne postaci czy zwierzęta (Patriarcha, Król i królowa, Ptak) albo pojęcia (Prześwit, Macierzyństwo). Co do użytych materiałów - w galerii plenerowej są dzieła wykonane w kamieniu (piaskowcu i granicie), jak też w brązie i stali, kamionce, a także w tworzywie sztucznym - materiale szalenie modnym w tamtych czasach - informuje Joanna Szymula-Grygiel.
  • Szlak rozpoczyna "Patriarcha", Romualda Frejera.
  • "Tors" Stanisława Horno-Popławskiego jest najstarszą rzeźbą w plenerowej galerii - powstała około 1956 roku.
  • Najwyższą rzeźbą w parku jest "Król i królowa" Wiesława Pietronia - bez cokołu mierzy ponad dwa metry wysokości.
  • "Niobe", Janina Stefanowicz-Schmidt.
  • "Przedwiośnie", Anna Pietrowiec - wianek z rąk dziewczyny został skradziony.
  • "Macierzyństwo", Marian Wnuk
  • "Pokusa", Albert Zalewski. Niestety do dzisiaj zachowała się tylko podstawa. Wąż padł łupem złodziei w latach 90. XX wieku.
  • Do naszych czasów nie przetrwała także "Bogini trawy", której autorem był Alfred Wiśniewski.
  • "Ekstremum", Czesław Ciesielski
  • "Odpoczynek", Irena Loroch
  • "Prześwit", Stanisław Konieczny
  • "Ewa i Adam", Sławoj Ostrowski
  • "Ławica", Zdzisław Koseda
  • Rzeźba "Ptak" Ireny Zabrockiej miała dwa życia. Najpierw, w 1974 roku, została wykonana w drewnie, dwa lata później - w tworzywie sztucznym i w tej wersji jest obecnie eksponowana w parku.
  • To druga parkowa rzeźba, która nosi tytuł "Macierzyństwo". Jej autorem jest Zygmunt Kępski.
  • Pod koniec spaceru wracamy na dziedziniec Pałacu Opatów, gdzie czekają na nas jeszcze trzy rzeźby. Pierwszą z nich jest "Kształtowanie - Narodziny Wenus" Zygfryda Korpalskiego. Pierwotnie ulokowana była na wodzie stawu.
  • "Żagle" Adama Smolany to kolejna rzeźba, która była pierwotnie eksponowana na wodzie.
  • Ostatnią rzeźbą, przy której kończymy nasz spacer, jest praca Zbigniewa Zabrockiego zatytułowana "Kosynierom Gdyni".

Twórcy rzeźb - artyści związani z ASP



Wszystkie dzieła w galerii są autorstwa twórców związanych z gdańską uczelnią - 10 jej pedagogów i 10 absolwentów, m.in.: Stanisław Horno-Popławski, Adam Smolana, Alfred Wiśniewski, Albert Zalewski, Anna Pietrowiec czy Marian Wnuk.

- Dzieło ostatniego z wymienionych profesorów zakupiono od rodziny po śmierci artysty. Twórcom galerii zależało, by rzeźba słynnego rzeźbiarza, jednego z założycieli gdańskiej uczelni, znalazła się również na tej ekspozycji - dodaje kuratorka.
Wśród jeszcze żyjących twórców pozostali jedynie Janina Stefanowicz-Schmidt, Irena Zabrocka i Wiesław Pietroń. Warto tu także podkreślić społeczny charakter działań przy zakładaniu tej ekspozycji - zaangażowani w to byli sami twórcy (zwłaszcza Adam Smolana), instytucje i stowarzyszenia, jak również zakłady pracy.


Kryminalne historie z rzeźbą w roli głównej



Początkowo eksponowanych obiektów było 15, później przyznano fundusze na zakup kolejnych trzech rzeźb. Obecnie galeria liczy 16 eksponatów. Co się stało z dwoma obiektami?

- Dwa obiekty zostały skradzione w latach 90. - "Pokusa" Alberta Zalewskiego i "Bogini trawy" Alfreda Wiśniewskiego, czego dokonali prawdopodobnie poszukiwacze metali kolorowych, że tak ich nazwę. "Bogini trawy" przedstawiała naturalnych rozmiarów dziewczęcą postać - i niestety figura z brązu zniknęła z granitowego cokołu. Rzeźba "Pokusa" ukazywała biblijnego węża z rajskiego ogrodu. Wąż został pocięty na części i wywieziony z parku, ocalało na szczęście kilka fragmentów. Mamy też gipsowe formy tego dzieła, teoretycznie jest więc szansa odtworzenia go. Kto wie - może w przyszłości będzie to możliwe. Ponadto skradziony został metalowy element rzeźby "Przedwiośnie" Anny Pietrowiec. Pierwotnie postać młodej dziewczyny trzymała w dłoniach wianek, który zaginął. Nadpiłowano też rzeźbę Zbigniewa Zabrockiego, ale w porę zostało to dostrzeżone - mówi Joanna Szymula-Grygiel.

Jak spacerować?



Spacer szlakiem plenerowej galerii rzeźby w parku Oliwskim można zaplanować według własnego uznania. Rzeźby są dostępne cały czas, wystarczy mapka lub "Spacerownik", aby dowiedzieć się o nich czegoś więcej. Na wędrówkę do parku można się wybrać z całą rodziną, z dziećmi, grupą przyjaciół, w parze albo samotnie.

Warto skorzystać z ponumerowanego szlaku i rozpocząć od rzeźby numer 1, czyli "Patriarchy" Romualda Frejera. Rzeźba ta stoi prawie na wprost głównego wejścia do Pałacu Opatów. W "Spacerowniku" obok ciekawostek na temat rzeźb znajdziecie też zagadki, np.: Obejdź rzeźbę dookoła i znajdź wykuty napis "FR75". Jak myślisz, co oznaczają? Są to pierwsze litery nazwiska i imienia artysty oraz rok powstania rzeźby. Taka zabawa na pewno spodoba się najmłodszym uczestnikom spaceru.

  • Mapka trasy z rzeźbami.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.
  • "Spacerownikowi" towarzyszy też kilka gadżetów promocyjnych tj. notes, pocztówki i torba.

Gdzie szukać "Spacerownika"?



Obecnie Oddział Sztuki Nowoczesnej, który sprawuje pieczę nad galerią, jest nieczynny. Dlatego też "Spacerownik" jest dostępny po sąsiedzku w kasie Oddziału Etnografii w Spichlerzu Opackim oraz w siedzibie głównej MN, czyli Oddziale Sztuki Dawnej. Publikacja ta jest bezpłatna. Można go pobrać również bezpłatnie ze strony muzeum. "Spacerownikowi" towarzyszy też seria nowych gadżetów: torba, pocztówki i notes, które są odpłatne.

Można również skorzystać z mapki GAPS, czyli wirtualnej kolekcji dzieł sztuki zlokalizowanych w przestrzeni Miasta Gdańska.

W przyszłym tygodniu w niedzielę, 26 marca 2023, w godz. 12:00-14:00 będzie okazja, by wybrać się na Spacer po Galerii Współczesnej Rzeźby Gdańskiej z przewodnikiem. Wstęp wolny. Prowadzenie: Joanna Szymula-Grygiel. Zbiórka przed Oddziałem Sztuki Nowoczesnej, ul. Cystersów 18, GdańskMapka.

Spis wszystkich rzeźb:
1. PATRIARCHA Romuald Frejer
2. TORS Stanisław Horno-Popławski
3. KRÓL I KRÓLOWA Wiesław Pietroń
4. NIOBE Janina Stefanowicz-Schmidt
5. PRZEDWIOŚNIE Anna Pietrowiec
6. MACIERZYŃSTWO Marian Wnuk
7. POKUSA Albert Zalewski
8. BOGINI TRAWY Alfred Wiśniewski
9. EKSTREMUM Czesław Ciesielski
10. ODPOCZYNEK Irena Loroch
11. PRZEŚWIT Stanisław Konieczny
12. EWA I ADAM Sławoj Ostrowski
13. ŁAWICA Zdzisław Koseda
14. PTAK Irena Zabrocka
15. MACIERZYŃSTWO Zygmunt Kępski
16. KSZTAŁTOWANIE - NARODZINY WENUS Zygfryd Korpalski
17. ŻAGLE Adam Smolana
18. KOSYNIEROM GDYNI Zbigniew Zabrocki

Wydarzenia

Spacer po Galerii Współczesnej Rzeźby Gdańskiej

w plenerze, wykład / prezentacja, spotkanie, spacer

Miejsca

Zobacz także

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (35)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Sea You 2024

159 - 209 zł
Kup bilet
festiwal muzyczny

Kwiat Jabłoni "Nasze ulubione kluby" (8 opinii)

(8 opinii)
169 zł
Kup bilet
pop

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d."

89 - 129 zł
Kup bilet
pop

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Zbigniew Kosycarz to znany: