• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Filip Bajon: reżyseria polega na znalezieniu dominanty

Magdalena Raczek
13 marca 2019 (artykuł sprzed 5 lat) 
Można było się spodziewać, że spotkanie z Filipem Bajonem zdominuje rozmowa o "Kamerdynerze", jednak stało się inaczej i tego wieczoru wiodła prym literatura. Można było się spodziewać, że spotkanie z Filipem Bajonem zdominuje rozmowa o "Kamerdynerze", jednak stało się inaczej i tego wieczoru wiodła prym literatura.

O własnej bibliotece, a także jego pierwszej bibliotece, należącej do rodziców, o kupowaniu i czytaniu książek, prozie i poezji, ulubionym miejscu do czytania, o tym, jakie lektury lubi, o fascynacji pisarzami - Dostojewskim, Mannem czy Żeromskim, o adaptacjach powieści i pisaniu scenariuszy, o swoim stosunku do historii, a także o filmach, w tym o jego ostatnim obrazie "Kamerdyner" - między innymi opowiadał wczoraj, we wtorek, 12 marca na spotkaniu w NCK-u reżyser i literat - Filip Bajon.



Spotkanie z Filipem Bajonem odbyło się w ramach cyklu spotkań literackich "Moja biblioteka" w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku i poprowadził je Adam Kamiński. Głównym tematem rozmowy była literatura i prywatna biblioteka zaproszonego gościa, ponieważ - jak się okazało - ten jeden z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych i teatralnych jest nie tylko autorem, ale i miłośnikiem książek.

Spotkania literackie w Trójmieście


Można było się spodziewać, że spotkanie zdominuje ostatni obraz reżysera pt. "Kamerdyner", którego akcja osadzona jest na Pomorzu. Film ten otwierał 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i uhonorowany został Srebrnymi Lwami. To wyjątkowo ważna produkcja dla mieszkańców Trójmiasta i Kaszub - zwłaszcza ze względu na swoją tematykę, ponieważ dotychczas nie powstał film tak szeroko traktujący o kaszubskiej historii i kulturze. Nic dziwnego więc, że "Kamerdyner" jest dziełem ważnym w naszym regionie. Zdjęcia do filmu ponadto kręcone były m.in. w Gdańsku - w tym jedna ze scen właśnie w Ratuszu Staromiejskim. Jednakże jakby wbrew oczekiwaniom rozmowę z artystą zdominowała literatura. Zgromadzona publiczność, wśród której przeważali seniorzy, była ukontentowana takim przebiegiem zdarzeń.

Przeczytaj także: "Kamerdyner" otworzył Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni

Reżyser zaczął od wspomnień swojej pierwszej biblioteki, z jaką miał do czynienia, a była to biblioteka jego rodziców w domu rodzinnym w Poznaniu. Zaczytywał się więc w tamtych dziełach na czele z Balzakiem i Mannem, choć nie wszystko jeszcze wówczas rozumiał. Potem kupowanie książek weszło mu w nawyk, stało się - jak sam twierdzi - czymś na kształt kolekcjonowania znaczków. Początkowo starał się porządkować zbiory, układać według jakichś kluczy, a potem sobie dał spokój. Funkcje półek przejęły też stoły, jednak - jak mówi - nie jest tak źle jak u Adama Michnika, którego odwiedziwszy, wciąż potykał się o jakieś woluminy, poustawiane w słupy na podłodze.
Proza w sposób specyficzny i unikalny opowiada świat. Proza nie podlega żadnym regułom, żadnym zasadom, jak np. malarstwo czy film.

Jak przyznał - czyta dużo, zwykle kilka książek jednocześnie, zależnie od humoru i nastroju. Ceni sobie zwłaszcza prozę, choć miał także okresy fascynacji dziennikami i biografiami. Przygodę z literaturą zaczynał zaczytując się w Conradzie, Balzaku, "Rękopisie znalezionym w Saragossie", Brechcie, Witkacym, a następnie przeżył fascynację literaturą amerykańską, której nie było w biblioteczce rodziców oraz literaturą iberoamerykańską na czele ze "Sto lat samotności" czy "Grą w klasy", a także bardzo popularną w czasach jego młodości literaturą polską (Dygat, Brandys, Hłasko, Andrzejewski). Następnie przyszła u niego pora na literaturę rosyjską z "całym Dostojewskim obowiązkowo" oraz europejską: Kafka, Musil, Sartre, Camus.

  • Filip Bajon Spotkanie z Filipem Bajonem
  • Publiczność Spotkanie z Filipem Bajonem
  • Filip Bajon, Adam Kamińskia Spotkanie z Filipem Bajonem
Zapytany o to, kiedy znajduje czas, żeby to wszystko czytać, artysta odpowiedział, że jak nie kręci filmów, nie podróżuje i nie wykłada na filmówce, to wtedy czyta. Jego ulubionym miejscem do lektury są "fotele dziadka, gdzie czuje się najbezpieczniej". Jednak zwykle czyta najwięcej w trakcie podróży. Na pytanie o wyjątkowe egzemplarze, stwierdził, że nie posiada takowych, nie jest kolekcjonerem, choć pieczołowicie gromadzi albumy malarskie.

Dostojewskiego cenię za to, że nie można go podrobić. Wielu potrafi naśladować Manna czy Hemingwaya, a Dostojewskiego nie.
Spora część rozmowy dotyczyła adaptacji - czym wyróżnia się dobra adaptacja, jakie książki nadają się do sfilmowania, jakie warunki musi spełniać udana adaptacja itd. Bajon stwierdził, że "Przedwiośnie" to ten typ powieści, która jest tak napisana, że tylko "stawia się kamerę i się kręci". Żeromski według niego zasłużył na Nobla zdecydowanie, był pisarzem wybitnym, a w "Przedwiośniu" udało mu się "uchwycić ducha narodu".

Przeczytaj także: Gdańsk planem zdjęciowym w "Kamerdynerze". Za 400 tys. zł

Twórca zdradził również widowni swój sekret na udane adaptacje. Stwierdził, że jego kluczem jest poszukiwanie w prozie zapisanych tam obrazów. Reżyser lub scenarzysta powinien je odnaleźć, ale nie adaptować ich potem wiernie, bo to się wtedy nie uda. Trzeba szukać w książce tajemnicy. Według reżysera pisanie adaptacji jest bardzo przyjemne, bo nie trzeba samemu wymyślać światów, gdyż one tam już są, ukryte, wystarczy je odkryć i zdecydować, który chcemy w filmie pokazać.

Najlepiej nie wiedzieć o czym jest książka, którą się adaptuje.

O "Kamerdynerze" Bajon opowiadał w kontekście swoich zainteresowań tematyką Prus Wschodnich i tego, że sam pisał scenariusz o podobnej problematyce, gdy zgłosili się do niego scenarzyści tego filmu. Okazuje się, że to pierwszy obraz reżysera nakręcony według nieswojego scenariusza. Według artysty polska historia jest nieopowiedziana, cyzelujemy ją jedynie, dlatego warto robić takie filmy.

Scenariusz pisze się przy pomocy dwóch słów: rzeczownika i czasownika. Przymiotnika tam nie powinno być, bo przymiotnik pokazuje kamera.

Reżyser przedstawił również wiele ciekawostek z planu filmowego, tj. to, że: zdjęcia trwały jedynie 56 dni, choć z przerwami kręcono trzy lata, wiele scen nie zostało zrealizowanych ze względu na ograniczony budżet, w tym scena budowy portu w Gdyni, czas akcji filmu obejmował 45 lat, od 1900 do 1945 roku, podobnie jak we wcześniejszym dziele Bajona - filmie "Magnat", druga ekipa kręciła z dronów, ujęcia z góry, plenery, przejazdy powozów, dzięki czemu zyskano na czasie, na planie pracowali synowie reżysera, itd. Bajon mówił też o tym, że zawsze chciał zrobić epicki film, a nigdy do końca mu się to nie udawało, że przyjaźni się z Kaszubami i chciał o nich opowiedzieć, bo - jak twierdzi twórca - "Kaszub milczy i ja nie wiem, co to znaczy".

Dzień z Filipem Bajonem podczas 43. FPFF:

Na koniec jeszcze padło wiele pytań ze strony widowni. Dowiedzieliśmy się dzięki temu m.in., że artysta chodził do jednej szkoły ze Stanisławem Barańczakiem, a najnowszy film nakręci o kolejnym pisarzu - o Jarosławie Iwaszkiewiczu.

Recenzje książek z Trójmiasta


Filip Bajon to urodzony w 1947 roku w Poznaniu reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, prozaik oraz producent filmowy, a także dyrektor Studia Filmowego Kadr. Jest absolwentem prawa oraz reżyserii. W swoim dorobku filmowym ma takie słynne obrazy jak: "Aria dla atlety", "Magnat", "Poznań 56", "Przedwiośnie", "Kamerdyner" i wiele innych. Oprócz kina zajmuje się literaturą - jest autorem kilku powieści i opowiadań. W 1971 r. Bajon zadebiutował powieścią "Białe niedźwiedzie nie lubią słonecznej pogody". W latach późniejszych ukazały się jego opowiadania "Proszę ze mną na górę" (1979), powieści "Serial pod tytułem" i "Podsłuch" (1994) oraz powieść autobiograficzna "Cień po dniu" (2008).

Wydarzenia

Spotkanie z Filipem Bajonem

spotkanie

Miejsca

  • NCK Gdańsk, Korzenna 33/35

Opinie (17) 1 zablokowana

  • (1)

    Kamerdyner miał szanse być dobrym filmem. Niestety wyszły flaki z olejem, czyli standard u Bajona.

    • 10 14

    • Kamerdyner to jeden z najlepszych filmów Bajona, i jednocześnie jeden z najlepszych filmów ostatnich lat w Polsce. Nikt już nie robi takiego epickiego kina. Słabą stroną filmu są jedynie młodzi aktorzy.

      • 1 0

  • no ja bym wolał żeby pan bajon nie pouczał mnie jak mam filmiki kręcić.

    o tym kto dominuje to my sami z żoną zdecydujemy! bez pomocy osób trzecich.

    • 10 5

  • A kto to w ogole jest?! (2)

    • 3 18

    • Chyba jakiś kśionc.

      • 2 1

    • Poważnie?

      Zapytał Pan Nikt...

      • 0 0

  • Filip

    Baron
    ola Boga

    • 2 2

  • Kamerdyner - rozczarowanie (1)

    Po obejrzeniu tego filmu widać, że kasy zabrakło.
    Wyszedł gniot, w którym Kaszubów przedstawiono jako pijaków i tyle.
    Brak specyfiki regionu, o folklorze nie wspominając.
    Moi dziadkowie inaczej przedstawiali te czasy, ale to byli prości ludzie, którzy świat widzieli inaczej. Niepodległość jest i tylko tyle. Wyszłam z kina zniesmaczona.

    • 6 13

    • Mi sie Kamerdyner podobał

      Nie był jeszcze takiego filmu o Kaszubach
      Plus tego, że powstał dopiero teraz to to, że Kaszubi mowili w po kaszubsku
      Jakby był krecony kiedys to pewnie wszystko byłoby po polsku
      a to nie oddałoby klimatu

      • 5 0

  • Kamerdyner (1)

    Szkoda wielka, ze Bajonowi nie starczylo motywacji, zeby na koniec filmu podac czym jest Piasnica. Znajomi, nie znajac tej historii Pomorza byli przekonani, ze ostatnia scena to jakies widy i halucynacje bohatera. Ta, najwazniejsza scena filmu, nie zostala okreslona. Wystarczyla jedna klatka na koniec z liczba ofiar tego mordu... Szkoda.

    • 15 4

    • Scena z Piaśnica jest jedną z najpiękniejszych scen w filmie. To nie jest film dokumentalny, film operuje metaforą, skrótem, umownoscia.

      • 1 0

  • Wiem, mogę sprawiać wrażenie ignorantki

    On ma takie jedwabiste włosy... Może miałby szansę wyreżyserować reklamę szamponu?

    • 5 1

  • Kamerdyner the muwi

    Kamerdyner świetny film, nawet bardzo dobry!! Muzyka wyśmienita. Kortez super. Do dwóch spraw bym się przyczepił.
    1. Kamerdyner - tytuł z żu*upyy, kojarzy się z jakmiś z Hollywood o czarnym kamerdynerze za duży zbiegi nazw.
    2. Kobieta głowna rola - powinna być jakaś żeleta, przyciągająca wzrok,
    Serdecznie dziakuję z aten film - piękna sprawa

    • 4 1

  • Ubiór

    Strój pokazuje...... wiele

    • 5 1

  • Kamerdyner (1)

    Czyli jak Niemcy rozstrzeliwuja ludzi na komendę 'cel! pal!' :) Film w wybitny sposób realizuje niemiecka politykę historyczna.

    • 3 1

    • nie Niemcy strzelali.. proponuje zapoznać się z historią...

      • 0 0

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Sea You 2024

159 - 209 zł
Kup bilet
festiwal muzyczny

Kwiat Jabłoni "Nasze ulubione kluby" (7 opinii)

(7 opinii)
169 zł
Kup bilet
pop

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d."

89 - 129 zł
Kup bilet
pop

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Kolekcja ubrań #GDNCollection gdańskiej firmy odzieżowej Etos, do której należy marka Diverse wykorzystuje lokalny symbol: