Rozrywka Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Wielkanoc na wesoło. Czy znasz te tradycje?

Joanna Skutkiewicz

3 kwietnia 2021 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (21)

Najnowszy artykuł na ten temat Co zrobić z jedzeniem, które zostało po świętach?

Wielkanoc to radosne, kolorowe święto związane też z budzeniem się całej natury do życia.

Podczas gdy według religii rzymskokatolickiej Wielki Tydzień, czyli czas poprzedzający Wielkanoc, jest okresem związanym z głęboką zadumą, tak same Święta Wielkanocne są czasem zdecydowanie radosnym. Najważniejsze święto Kościoła Katolickiego wiąże się także z mnóstwem tradycji i zwyczajów. Czy znaliście je wszystkie?

Tradycja wielkanocna w Niedzielę Palmową, czyli... jedzenie bazi
Zwyczaje wielkanocne na koniec postu - pogrzeb żuru i śledzia
Myszy, szczury do dziury - tradycje wielkanocne dla dzieci
Tradycje wielkanocne w Polsce - czas upiorów
Święcenie jajek - wielkanocny zwyczaj, który przetrwał próbę czasu
Ściganie z kościoła - wielkanocny zwyczaj powrotu z rezurekcji
Walatka, czyli wybitka - dobrze znana tradycja wielkanocna
Śmigus-dyngus - tradycje wielkanocne dla dzieci i nie tylko

Czy masz swoje ulubione tradycje związane z Wielkanocą?

tak i zawsze bardzo się na nie cieszę raczej nie, ale lubię Wielkanoc nie i nie lubię tych świąt nigdy się nad tym nie zastanawiałe(a)m

Wielkanoc kończy 40-dniowy okres Wielkiego Postu. To radosna okazja nie tylko dla osób wierzących, dla których ten dzień jest właściwie najważniejszym spośród dni w roku. Dzięki głęboko zakorzenionym tradycjom dla większości z nas jest to także miły, rodzinny czas. A w każdym razie... bywało tak przed pandemią.

Wielkanocne potrawy na świąteczny stół. Zamów już teraz

W tym roku już po raz drugi przyjdzie nam wszystkim wybierać, czy przedłożyć świętowanie w rodzinnym gronie nad rekomendacje związane z wciąż trwającą pandemią koronawirusa. Decyzję każdy musi podjąć samodzielnie, jednak bez względu na tegoroczny wybór miło będzie przypomnieć sobie niektóre z najciekawszych polskich tradycji wielkanocnych. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych świąt katolickich, także i tu zwyczaje chrześcijańskie mieszają się z pogańskimi.

Tradycja wielkanocna w Niedzielę Palmową, czyli... jedzenie bazi

Już całkiem porzuconym, a kultywowanym do początku ubiegłego wieku zwyczajem było tak zwane "chodzenie z pasyjką". Na tydzień przed Wielkanocą dzieci z ubogich rodzin chodziły po domach i zbierały od gospodarzy jajka na święta, zwykle... prosząc o nie wierszem. Przed odejściem dawały jeszcze gospodyni krzyżyk do pocałowania. W czasie pandemii nie do pomyślenia, podobnie jak wielkopiątkowa adoracja krzyża podczas mszy świętej, związana z całowaniem krzyża w kościele.

Czytaj też: Niedziela Palmowa 2022. Jak zrobić palmę wielkanocną?

Z palmą, której święcenie w kościele rozpoczynało Wielki Tydzień, było związanych sporo wierzeń i zwyczajów. Poświęcona gałązka miała mieć właściwości sakralne. Chłostanie się palmą (!) miało pobudzać siły żywotne i rozrodcze, a pojedynczą bazię z palmy należało zjeść, żeby uwolnić się od chorób gardła i bólów zębów.

Zwyczaje wielkanocne na koniec postu - pogrzeb żuru i śledzia

W Wielką Środę organizowano tak zwany pogrzeb żuru i śledzia - symboliczne pożegnanie postnych potraw, których każdy miał już przesyt. Skoro Wielki Post dobiegał już końca, można było się nieco rozweselić. Ten dzień, choć wypadający jeszcze w post, był okazją do przeróżnych psot. Młodzież wieszała na drzewie garnek żuru wymieszanego ze śmieciami oraz rybimi szkieletami, by następnie strącić to wszystko, a skorupy garnka i śledzie zakopać w ziemi. Biorąc pod uwagę długoterminowe konsekwencje tych "figli" można tylko się cieszyć, że "dzisiejsza młodzież" woli siedzieć przed komputerem.

Czytaj także: Co do koszyczka wielkanocnego? 10 produktów, które muszą znaleźć się w koszyczku wielkanocnym

Myszy, szczury do dziury - tradycje wielkanocne dla dzieci

Gdy w Wielki Czwartek dorośli modlili się w kościele, dzieci nasłuchiwały dzwonów, które odzywały się podczas śpiewania hymnu "Chwała na wysokości Bogu". Gdy wybijał ostatni dźwięk, dzieci obiegały swoje domostwa trzy razy, dzwoniąc przy tym kluczami i krzycząc: "Myszy, szczury do dziury". Ten rytuał miał chronić gospodarstwa przed szkodnikami - zarówno gryzoniami, jak i... złodziejami. Innym zwyczajem, właściwym chłopcom, było bieganie po wsi z kołatkami i hałasowanie nimi, co miało zapewnić ochronę przed złymi duchami.

Czytaj też: Możesz dołożyć się do paczki dla potrzebujących

Tradycje wielkanocne w Polsce - czas upiorów

Dawniej wierzono, że w czasie gdy Jezus Chrystus leży w grobie, na świecie panuje zło, grasują czarownice i upiory. Na ten dzień zatrzymywano zegary, a nawet odwracano lustra w stronę ściany, by oglądający się w nich człowiek nie dostrzegł diabła. Gospodynie doiły krowy już w piątek, zamiast zrobić to w sobotę rano, by czarownice nie zdążyły odebrać im mleka.

Święcenie jajek - wielkanocny zwyczaj, który przetrwał próbę czasu

Co było pierwsze: jajko czy kura? Tego nie wiadomo, ale wiemy na pewno, że jajko jest obiektem kultu zarówno religijnego, jak i pogańskiego. Jest źródłem wszelkiego początku, zalążka życia, ma idealny kształt. Jego zalety długo można byłoby wymieniać. W dawnych czasach używano jajka jako rekwizytu w rytuałach związanych z płodnością, jako afrodyzjak i akcesorium do wróżb. Z kolei na czas Świąt Wielkiej Nocy podkreślano znaczenie jajka dekorowaniem go i tworzeniem z niego charakterystycznego atrybutu, jakim jest pisanka.

Czytaj też: Życzenia wielkanocne 2022. Propozycje życzeń na święta wielkanocne

Zanim jednak zjemy pisanki przy wielkanocnym stole, według tradycji powinniśmy je pobłogosławić. Zwyczaj święcenia pokarmów w kościołach sięga końca XVIII wieku - wcześniej ksiądz chodził w tym celu po domach mieszczan, dworkach szlacheckich i chatach bogatszych chłopów. Tam święcił ich jedzenie i... kosztował przygotowanych przez nich specjałów. Gdy zwyczaj przeniósł się do kościołów, wciąż panowało przekonanie, że w Wielkanoc nie wypada jeść czegoś, co nie zostało poświęcone. Z tego względu rodziny wyruszały do świątyni obładowani ciężkimi koszami z pożywieniem. Dopiero na początku XX wieku "skompresowano" święconkę do rozmiaru koszyczka.

A skoro już jesteśmy przy jajkach... Nie każdy z nas wie, że w różnych częściach Polski kolorowe jajka zdobione przed Wielkanocą mają swoje różne nazwy i formy. W północnej części kraju popularne są kraszanki, nazywane także malowankami albo byczkami. To jajka kolorowane poprzez gotowanie w wywarze z barwnikiem, a potem wydrapywanie na nich wzorów. W innych regionach Polski pojawiają się również nalepianki i oklejanki, czyli jajka zdobione wycinkami z papieru albo kolorową włóczką.

Ściganie z kościoła - wielkanocny zwyczaj powrotu z rezurekcji

Niedzielny poranek, związany ze świętowaniem Zmartwychwstania Pańskiego, należał - i wciąż należy - do hucznie świętowanych okazji. I to dosłownie, bo zwłaszcza w mniejszych miejscowościach świt wita się nie tylko kościelnymi dzwonami, lecz także wystrzałami petard. W dawniejszych czasach wszyscy domownicy udawali się na rezurekcję, czyli poranną mszę, po czym uczestniczyli w procesji i... lepiej, żeby w tym momencie byli już dobrze obudzeni i rozgrzani. Powrót z kościoła do domu wiązał się bowiem z wyścigiem: panowie urządzali wyścigi konne spod kościoła do domu, a panie, które najszybciej dotarły z mszy rezurekcyjnej do swoich gospodarstw, mogły być spokojne o szczęście i dobry urodzaj zboża w danym roku.

Walatka, czyli wybitka - dobrze znana tradycja wielkanocna

To prawdopodobnie jedna z najlepiej znanych wielkanocnych tradycji: stukanie się jajkami ugotowanymi na twardo podczas niedzielnego śniadania. Wygrany w pojedynku zabierał stłuczone jajko, a zwycięzcą całej zabawy okazywał się ten, czyje jajko najpóźniej się stłukło.

Śmigus-dyngus - tradycje wielkanocne dla dzieci i nie tylko

Kto z nas nie czekał na ten dzień jako dziecko? Choć Poniedziałek Wielkanocny nazywany jest czasem dniem świętego Lejka, nie ma szczególnego wymiaru liturgicznego. Po Niedzieli Wielkanocnej, poświęconej rodzinie i przebywaniu tylko na terenie gospodarstwa, następował towarzyski poniedziałek, sprzyjający nawiązywaniu znajomości.

Dyngusiarze, czyli poniedziałkowi psotnicy, często przebierali się i chodzili po domach wraz z kurkiem dyngusowym, czyli... kogutem. Na początku zabierano ze sobą żywego ptaka, którego później zastąpiono sztucznym: drewnianym, glinianym lub z ciasta. Jeśli już domyślacie się, dlaczego kogut, macie rację: jako symbol płodności i jurności był rekwizytem używanym przez kawalerów do rozeznania się, gdzie mieszkają panny we wsi. Całe to wydarzenie miało charakter zalotów.

Co ciekawe, na Kaszubach zwykło się obchodzić Poniedziałek Wielkanocny w nieco inny sposób. Pito wówczas wodę z jeziora albo rzeki, co miało - paradoksalnie - uchronić spożywającego przed chorobami. Dyngusowanie w tym regionie nie było wiązane z przemakaniem wodą, lecz... smaganiem dziewcząt rózgami z gałązek jałowca.

Czy macie swoje ulubione zwyczaje Wielkanocne? A może tegoroczna Wielkanoc w niczym nie będzie przypominać Waszych poprzednich? Podzielcie się z nami swoimi spostrzeżeniami w komentarzach.

Quiz

Średni wynik 55%

Wielkanocne tradycje

Rozpocznij quiz

Joanna Skutkiewiczj.karjalainen@trojmiasto.pl

Opinie (21) 4 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 08:12

a o dzisiejszych czasach będą kiedyś pisać (2)

że tradycją było szukanie po mieście otwartego mcdonalda.

3 lata
- 18 6
Twoja opinia

Zmień treść

że tradycją było szukanie po mieście otwartego mcdonalda.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-03 08:33
  
  O tych czasach na pewno będą PiSać w podręcznikach historii :) (1)
  
  technik Maliniak z Ciemnogrodzkiej
  3 lata
  - 4 5
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-04-03 14:09
    
    Historię piszą zwycięzcy
    
    A ci nie są polskojęzyczni.
    Miłego dnia
    
    3 lata
    
    1 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    A ci nie są polskojęzyczni. Miłego dnia
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 08:29

Wesoło? Czyżby?

Zostań w domu
Spędzaj święta sam
Nie odwiedzaj babci bo zachoruje i umrze
Nie spotykaj się
Trzymaj reżim
Trzymaj dystans
Bój się
Martw się

...
To jest oficjalny "wesoły" przekaz wbijany ludziom do głow codziennie 24h na dobe od ponad roku

3 lata
- 20 4
Twoja opinia

Zmień treść

Wesoło? Czyżby? Zostań w domu Spędzaj święta sam Nie odwiedzaj babci bo zachoruje i umrze Nie spotykaj się Trzymaj reżim Trzymaj dystans Bój się Martw się ... To jest oficjalny "wesoły" przekaz wbijany ludziom do głow codziennie 24h na dobe od ponad roku
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 08:31

Święta w czasie pandemii mniej cieszą - nie można odwiedzać bliskich - nawet PiSanek nie chce się robić :) (1)

technik Maliniak z Ciemnogrodzkiej
3 lata
- 12 7
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-03 10:42
  
  ...
  
  Nie chcesz, nie odwiedzasz. Twój wybór. Moje Święta jak i Wigilia wyglądały jak przed pojawieniem się nowej choroby, z której zrobili straszak na ludzi.
  
  3 lata
  - 4 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie chcesz, nie odwiedzasz. Twój wybór. Moje Święta jak i Wigilia wyglądały jak przed pojawieniem się nowej choroby, z której zrobili straszak na ludzi.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 08:36

Nie zgadzam sie (9)

Dokumentacja dawnych Słowian jak rownież ich wierzenia, zdecydowaniw ukazują że wszystkie święta "chrześcijańskie" są skradzione od Słowian i przystosowane na wlasną modłe. Ponieważ KK nie był w stanie tych świąt zastąpić więc dorobił własne idee nie mające pokryć. Ich jedyne swieto to Marii Panny i jedno tez mało znaczące jakieś.
Oczywiście noech każdy wierzy w co chce, ale polecam zapoznac się z lekturami o dawnych slowianach i ich wierzeniach.

Ciekawy
3 lata
- 15 3
Twoja opinia

Zmień treść

Dokumentacja dawnych Słowian jak rownież ich wierzenia, zdecydowaniw ukazują że wszystkie święta "chrześcijańskie" są skradzione od Słowian i przystosowane na wlasną modłe. Ponieważ KK nie był w stanie tych świąt zastąpić więc dorobił własne idee nie mające pokryć. Ich jedyne swieto to Marii Panny i jedno tez mało znaczące jakieś. Oczywiście noech każdy wierzy w co chce, ale polecam zapoznac się z lekturami o dawnych slowianach i ich wierzeniach.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-03 08:39
  
  taa a w obecnym Izraelu to wikingowie mieszkali
  
  3 lata
  - 2 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-03 09:33
  
  Chętnie bym poczytal
  
  O tym artykuł. Rzetelny i neutralny w swej opini.
  
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  O tym artykuł. Rzetelny i neutralny w swej opini.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-03 10:48
  
  Kościół przejął tylko daty. (5)
  
  Jak powstawało chrześcijaństwo, na świecie jeszcze nikt nie słyszał o Słowianach, bo ich zwyczajnie jeszcze nie było jako takich, pierwsze państwo słowiańskie powstało dopiero w VII wieku n. e. I nie ma, i nie było żadnej dokumentacji słowiańskiej z czasów przedchrześcijańskich, bo Słowianie nigdy nie wykształcili swojego pisma. Chyba, że jesteś w stanie podać chociaż jeden dokument, to proszę podaj. Jak chcesz się wypowiadać jako znawca tematu, to poznaj najpierw podstawy, z twojej wypowiedzi wynika, że nie przeczytałeś w życiu nawet jednej książki historycznej. Na początek polecam zapoznać się z terminem inkulturacja.
  
  3 lata
  - 2 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jak powstawało chrześcijaństwo, na świecie jeszcze nikt nie słyszał o Słowianach, bo ich zwyczajnie jeszcze nie było jako takich, pierwsze państwo słowiańskie powstało dopiero w VII wieku n. e. I nie ma, i nie było żadnej dokumentacji słowiańskiej z czasów przedchrześcijańskich, bo Słowianie nigdy nie wykształcili swojego pisma. Chyba, że jesteś w stanie podać chociaż jeden dokument, to proszę podaj. Jak chcesz się wypowiadać jako znawca tematu, to poznaj najpierw podstawy, z twojej wypowiedzi wynika, że nie przeczytałeś w życiu nawet jednej książki historycznej. Na początek polecam zapoznać się z terminem inkulturacja.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-04-03 11:38
    
    (3)
    
    Kościół katolicki zawłaszczył też wszystkie około-obrzędowe treści.Radzę poczytać sobie Gieysztora.
    
    3 lata
    
    1 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Kościół katolicki zawłaszczył też wszystkie około-obrzędowe treści.Radzę poczytać sobie Gieysztora.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-04-03 12:03
      
      Wielkanoc to zmartwychwstanie Jezusa z Nazaretu około 33 roku n.e.
      
      Co mają z tym wspólnego Słowianie?
      
      3 lata
      
      1 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Co mają z tym wspólnego Słowianie?
      Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-04-03 12:09
      
      Co konkretnie zawłaszczył Kościół z pogaństwa Słowian?
      
      Ofiary z ludzi? Niewolnictwo i sprzedawanie swoich współplemieńców arabom? Wręcz przeciwnie, Kościół to potępił. Odpowiedz, co w nauce Kościoła pochodzi od Słowian.
      
      3 lata
      
      1 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Ofiary z ludzi? Niewolnictwo i sprzedawanie swoich współplemieńców arabom? Wręcz przeciwnie, Kościół to potępił. Odpowiedz, co w nauce Kościoła pochodzi od Słowian.
      Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2021-04-03 12:19
      
      Tak dla twojej wiedzy, polewanie się wodą to nie jest część wiary katolickiej.
      
      I nikt tak nie uważał nigdy. Tak wmawiają turbosłowianie, których wiedza jest mizerna.
      
      3 lata
      
      0 0
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      I nikt tak nie uważał nigdy. Tak wmawiają turbosłowianie, których wiedza jest mizerna.
      Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2021-04-03 12:05
    
    To prawda, Słowianie niestety niczego nie dokumentowali.
    
    3 lata
    
    1 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2021-04-04 22:55
  
  a moze to ciągłość zamyslu Boga
  
  i rozwój Jego poznania.
  
  jarek
  3 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i rozwój Jego poznania.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 08:55

> Biorąc pod uwagę długoterminowe konsekwencje tych "figli" można tylko się cieszyć, że "dzisiejsza młodzież" woli siedzieć przed komputerem

O jakich konsekwencjach mowa?
I z czego się cieszyć? Że wyrasta cherlawe społeczeństwo nie radzące sobie z życiem wśród realnych ludzi?

3 lata
- 9 1
Twoja opinia

Zmień treść

> Biorąc pod uwagę długoterminowe konsekwencje tych "figli" można tylko się cieszyć, że "dzisiejsza młodzież" woli siedzieć przed komputerem O jakich konsekwencjach mowa? I z czego się cieszyć? Że wyrasta cherlawe społeczeństwo nie radzące sobie z życiem wśród realnych ludzi?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 10:07

Jeszcze jedna: potrącanie nocą nastolatków idących drogą bo pobocza nie było przez pijanego kierowcę

z zakazem sądowym, bez ubezpieczenia i przeglądu technicznego. Taka tradycja.

3 lata
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

z zakazem sądowym, bez ubezpieczenia i przeglądu technicznego. Taka tradycja.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 12:02

nigdzie nie ma żywych karpi ! ...

3 lata
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 13:28

Mężczyżni na Pomorzu

Maja juz stare konary dlatego liczą na cud

Niemoralny kaszub
3 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Maja juz stare konary dlatego liczą na cud
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-04-03 20:29

Uroczystości Wielkiego Tygodnia i grób Pana Jezusa to coś na wesoło to niech się idzie leczyć psychiatrycznie !

3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii