• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wczasy w latach PRL-u. Sentymentalna wystawa w Muzeum Sopotu

Magdalena Raczek
6 lipca 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Ośrodek Profilaktyczno-Wypoczynkowy "Zremb". Fot. Muzeum Sopotu Ośrodek Profilaktyczno-Wypoczynkowy "Zremb". Fot. Muzeum Sopotu

Zupa mleczna na śniadanie, plażowanie od rana z kanapkami ze stołówki, lody "Mewa" dla ochłody, cytroneta w foliowych woreczkach ze słomką na ugaszenie pragnienia. A także wycieczki statkiem po zatoce, spacery po molo, a w niepogodę granie w brydża, szachy, warcaby lub bilard, czytanie prasy, oglądanie wspólnie telewizji pokoju telewizyjnym, wieczorki taneczne i koncerty w legendarnym Non-Stopie czy Operze Leśnej. Tak w skrócie wyglądały wczasy w słynnym kurorcie w latach PRL-u. Za sprawą nowej wystawy czasowej "Wczasy na Wybrzeżu to najprzyjemniejszy wypoczynek" otwartej w Muzeum Sopotu można cofnąć się w czasie do tamtych lat. Ekspozycja czynna jest do 16 października.



Wystawy w wakacje w Trójmieście


Wczasy - "zdobycz klasy robotniczej"



Warto tu przypomnieć, że w okresie PRL-u wczasy, czyli zorganizowany wypoczynek z noclegami, wyżywieniem i rozrywkami, były jednym z elementów propagandy i traktowano je jako "zdobycz klasy robotniczej". A prawo do wypoczynku zapisano w konstytucji (zapisy te można przeczytać na jednej z plansz prezentowanych na wystawie). Organizację wyjazdów wczasowych powierzono związkom zawodowym. W 1949 r. Sejm uchwalił ustawę powołującą do życia Fundusz Wczasów Pracowniczych (FWP), który wydawał skierowania na wczasy. W ich ramach można było również korzystać z noclegów w kwaterach prywatnych oraz ośrodków PTTK i kempingów. Oczywiście na takie skierowania mogli liczyć przede wszystkim przodownicy pracy, ale korzystać mógł każdy pracujący, któremu przysługiwał urlop wypoczynkowy.

Oprócz domów wczasowych należących do Funduszu Wczasów Pracowniczych działało w Sopocie kilka ośrodków należących do Wojskowych Domów Wczasowych (WDW).

- Ośrodek posiada budynki typu hotelowego. Wyposażenie pokoi jest dobre. W ośrodku znajdują się dwie jadalnie, dwie kawiarnie, spełniające również rolę klubów (czytanie prasy, oglądanie telewizji itp.), biblioteka licząca 1,2 tys. pozycji książkowych, czytelnia mająca zawsze aktualne dzienniki i czasopisma, fotolaboratorium, dwa boiska do siatkówki, bilard typu "piramidka" i "grzybek", sprzęt do tenisa stołowego itp. W wypożyczalni korzystać można ze sprzętu sportowo-turystycznego. WDW umożliwia wczasowiczom korzystanie z licznych form rozrywek kulturalnych, organizowanych przez odpowiednie instytucje w Gdańsku, Gdyni i Sopocie. Tradycją ośrodka są wycieczki statkiem po zatoce do Helu, Westerplatte i Jastarni - można przeczytać w folderze Wojskowego Ośrodka Wypoczynkowego.
  • Plażowanie w Sopocie przed Grand Hotelem.
  • Jadalnia w DW URM Jantar.
  • Sopot w 1971 r.
  • DW URM Jantar, który już nie istnieje.
  • MHS
  • Dom wczasowy Zachemu "Chemik" w Sopocie.
  • Złoty Kłos - dom wypoczynkowy Związku Zawodowego Pracowników Rolnych.
  • Mapa ośrodków wczasów pracowniczych w Polsce.
  • Wykres przedstawiający rozwój wczasów FWP.
  • Kawiarenka w budynku nr 1 WDW w Sopocie ul. Kordeckiego.

Jak wyglądały wczasy w latach PRL-u?



Po otrzymaniu skierowania z FWP lub WDW przyjeżdżano w określone miejsce na dwutygodniowe turnusy, które zazwyczaj zaczynały się i kończyły w soboty.

- Przyjeżdżano zakładowymi autokarami bądź pociągami. W Sopocie czas spędzano głównie na plażowaniu, spacerach po molo czy Monciaku. Część wczasowiczów korzystała z bogatej oferty kulturalno-rozrywkowej, którą w większych domach wczasowych przygotowywali referenci kulturalno-oświatowi, tzw. "kaowcy". W wielu domach działały biblioteki i świetlice, gdzie można było grać w brydża, szachy, warcaby czy bilard. Organizowano także wycieczki statkiem na Hel do Gdańska czy na Westerplatte, zwiedzano Malbork oraz Oliwską Katedrę. Ważną rolę we wczasowym życiu odgrywały posiłki, przygotowywane z uwzględnieniem walorów spożywczych warzyw i owoców, starannie zbilansowane i urozmaicone. Korzystanie ze stołówkowego menu pozwalało ówczesnym paniom domu choć na trochę oderwać się od codziennych obowiązków - mówi jedna z kuratorek wystawy - Katarzyna Kreft.

Harmonogram dnia podczas wczasów



Każdy dzień na wczasach był dokładnie zaplanowany, a rytm dnia wyznaczały posiłki wydawane na stołówkach oraz zaplanowane atrakcje. Dzień rozpoczynał się ok. godz. 7:00. Śniadania wydawano w godz. 8:00-9:00. Składały się na nie: obowiązkowa zupa mleczna, nabiał, a czasami wędliny i parówki. Do picia podawano kawę i herbatę. Po śniadaniu zwykle pakowano się na plażę z torbami pełnymi kanapek, zawiniętymi w papierowe serwetki, ręcznikami, kocami, kołami do pływania, kostiumami kąpielowymi, dmuchanymi materacami itp.

Ok. godz. 13:00-14:00 wracano do ośrodka, gdzie na stołówce serwowany był obiad. Po obiedzie był czas na krótki odpoczynek, spacer po Monciaku, parku albo molo. Po kolacji, która odbywała się zwykle ok. godz. 18:00, letnicy korzystali z sali telewizyjnej, wczasowej biblioteki czy stołu do ping-ponga, grano także w brydża, szachy, warcaby. W soboty organizowano wieczorki taneczne z muzyką na żywo, spotkania literackie, konkursy.

  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.
  • Wystawa "wczasy na Wybrzeżu" poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie PRL-u i Funduszowi Wczasów Pracowniczych.

Sopot na tle innych wczasowych miejscowości



Z kilku powodów Sopot wyróżniał się na mapie (którą też możemy zobaczyć na wystawie) wśród licznych polskich ośrodków wczasowych.

- Sopot wyróżniał się dlatego, że w sezonie oferowano turystom nie tylko łazienki z przebieralniami na plaży, kosze do opalania, wypożyczalnie żaglówek czy kajaków, ale także bardzo interesujące atrakcje, takie jak koncerty w legendarnym Non-Stopie i Operze Leśnej. Były tu także liczne kawiarnie i restauracje, które kusiły ciekawym menu, a jedna z pierwszych pizzerii powstała w Sopocie. Z kolei na Monciaku nierzadko można było spotkać znanych aktorów, piosenkarzy, literatów, którzy wtedy pełnili rolę celebrytów - zapewnia Katarzyna Kreft.

Co zobaczymy na wystawie?



Wszystko to zobaczymy na wystawie, która poświęcona jest wypoczynkowi w Sopocie w okresie powojennym i działającemu w Polsce od 1949 r. Funduszowi Wczasów Pracowniczych. Na ekspozycji zobaczyć można przede wszystkim sporą reprodukcję zdjęć i informacji umieszczonych na licznych, kolorowych planszach, archiwalną kronikę filmową, a także eksponaty ze zbiorów Muzeum Sopotu i kolekcji prywatnych, w tym: stroje, foldery i reklamy ośrodków wypoczynkowych, przedmioty i meble z tamtych czasów (syfony, papierosy, gry planszowe itp.) i wiele innych.

- Podczas przygotowań do wystawy zaskoczyło nas głównie to, jak podobny jest letni Sopot z lat 70. czy 80. do dzisiejszego: tłumy na plaży i ulicy Boh. Monte Cassino, modne lokale, w których wypada bywać, rewia mody na plaży - dodaje kuratorka.
Warto samemu się o tym przekonać, oglądając tę ciekawą i lekką w odbiorze wystawę, która stanowić może jedną z waszych wakacyjnych atrakcji i jednocześnie być sentymentalną podróżą do przeszłości.

Wydarzenia

Wczasy na Wybrzeżu

10 zł
wystawa

Miejsca

Opinie (89) 1 zablokowana

  • Mój znajomy przydzielał wczasy pracownikom (1)

    Gdyńskiej Stoczni. Stoczniowcy chłoporobotnicy niechcieli jeździć na wczasy bo mieli żniwa. Mój znajomy jeździł w ich miejsce i to zadarmo. Ile się on nawypoczwał z żoną to jego.

    • 8 3

    • no pewnie

      a potem narzekanie ich dziaciaków, że stary nie jeździł bo komuna, bo gierek, bo PRL itd

      A chodziło o mental. Komuna od lat 40 kładła wielki nacisk na przekonanie ludzi do zorganizowanego wypoczynku

      • 7 1

  • Pytanie.

    Wyróżniacie błazeński wpis że w PRL byli sami sbecy.Wyobraż sobie że ja i wiele milinów nie było sbekami i dlatego tamte czasy były lepsze bo żaden ........ nie wypisywał takich bzdur.

    • 30 4

  • Fiat 125p MR 74 w kolorze brązowym a właściwie tabakowym jasnym. Tak naprawdę ostatnia wersja w miarę dobrze jakościowo produkowana. Od MR 75 stopniowo było coraz gorzej niestety.

    • 6 0

  • mieliśmy małą (rodzinną) daczę na Kaszubach i bardzo dużo rodziny rozsianej w fajnych miejscach w kraju

    więc tylko 2 razy byłe na typowych koloniach z pracy mojej mamy, nauczycielki. Ale mogłem być co roku. Kolonie dobrze wspominam. Częściej byłem na zimowiskach

    • 10 0

  • w sumie

    to nic się nie zmieniło (z wyjątkiem wspólnego oglądania telewizji a pokoju telewizyjnym) ;)

    • 7 0

  • Kolonie 3-tyg byly za niewielkie pieniądze (odpowiednio do sredniej na osobę)

    Moi rodzice placili ok 140 zł przy zarobkach ok. 3000/4os. Jeździliśmy co roku, do połowy lat 70-tych, wszyscy właściwie z klasy.
    Wczasy jednak zdecydowanie nie były takie tanie. Nigdy z rodzicami nie wyjeżdżaliśmy. Jak pamiętam - tylko jedna osoba z klasy jezdziła z rodzicami na wczasy - bdb sytuowana, ojciec miał prywatny zakład

    • 8 3

  • Dziwne te opinie. Każdy podobno jezdzil na wczasy, albo podobno pieniądze były, tylko nie było co za nie kupić. (2)

    Miałam odwrotnie. Pieniędzy ani na wczasy, ani na to, czego nie było w sklepach. Mama sama szyła i na tyle dobrze gospodarowała pieniedzmi,
    że mało kto się orientował, że pierwszą lodówkę kupiliśmy na 2 lata przed moja maturą. Mówię o tej lodówce, bo czasem nauczyciele przeprowadzali (nie wiem po co) jakieś ankiety dot. wyposażenia mieszkania i zwykle milkli wpisując pralka +, lodówka -

    • 3 7

    • Zapomniałam dodać, że tato był tzw. Inteligentem,

      Ale z "nieprawidłowymi" poglądami

      • 1 0

    • Trzeba było nie nękać Taty do by Mamy nie zostawił.

      • 0 0

  • Wyśmiewacie (3)

    Wyśmiewacie tzw. komunę, ale takiej durnoty, absurdów jak jest teraz wtedy nie było.

    • 19 0

    • wcale nie było (2)

      Macie po prostu kłopoty z pamięcią, bo absurdy były na każdym kroku

      • 0 1

      • Polska nałożyła sankcje na samą siebie

        i zadowolona. To jest szczyt jakiego żaden gensek PRL-u nie osiągnął. Zrobił to POPIS

        • 1 0

      • A jakie na wczasach były.

        • 0 0

  • Teraz (2)

    Teraz jest w Polsce niby kapitalizm, niby wolność, ba! Solidarność, a wszędzie tylko nienawiść i jeden drugiego by zeżarł do ostatniej kosteczki.

    • 18 0

    • Kapitalizm jest tylko dla elit. (1)

      Teraz jesteśmy tania siła roboczą. Elity maja się dobrze są poza prawem i to oni mówią o wolności demokracji.

      • 3 0

      • o swojej wolnosci...

        i swojej demokracji...

        • 0 0

  • Tak, tak

    Teraz postawią nam wiatraki, które powybijają ptaki a nas zjedzą robaki. I tyle z tej całej ekologii. Przynajmniej pozostały dobre wspomnienia.

    • 13 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d." (2 opinie)

(2 opinie)
89 - 129 zł
Kup bilet
pop

Juwenalia Gdańskie 2024 (40 opinii)

(40 opinii)
75 - 290 zł
Kup bilet

The Robert Cray Band: Groovin' 50 years! (1 opinia)

(1 opinia)
159 - 249 zł
blues / soul, rock / punk

Katalog.trojmiasto.pl - Nowe Lokale

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak brzmi hasło przewodnie festiwalu Cudawianki, który co roku odbywa się w Gdyni?