Nietrafiona diagnoza, błędne leczenie. Recenzja filmu "Żyć nie umierać"

Tomasz Zacharczuk

28 sierpnia 2015 (artykuł sprzed 8 lat)

Opinie (34)

Jak w zaledwie kilka miesięcy naprawić życie, które systematycznie przez dwadzieścia lat popadało w ruinę? Między innymi na to pytanie musi odpowiedzieć sobie główny bohater "Żyć nie umierać". Słodko-gorzka opowieść o człowieku podejmującym w obliczu śmiertelnej choroby ostatnią próbę naprostowania błędów przeszłości miała być wyrafinowanym filmowym daniem. Okazała się jednak estetycznie podaną, ale jednak dość nieświeżą przystawką.

Historia aktora, Tadeusza Szymkowa, o którego losy oparto opowieść w "Żyć nie umierać", stanowiła świetny materiał na równie świetny film o nietuzinkowej postaci. I choć nazwisko pierwowzoru bohatera odgrywanego przez Tomasza Kota niekoniecznie znane jest szerokiej publiczności, to twarz zmarłego przed sześcioma laty artysty może już dać znaczącą podpowiedź. Popularny Jerzyk z "Psów", Piotr Boruń z "Demonów wojny wg Goi" czy Wojtek Szymczak z serialowej "Ekstradycji" błyszczał przede wszystkim na drugim planie. I choć nie zrobił takiej kariery, jaką mu wieszczono, przez wielu zapamiętany został jako niezwykle uzdolniony, pogodny i dowcipny człowiek, skrywający poza kamerą własne problemy i słabości (leczył się z alkoholizmu).

To, co wydawało się będzie napędzać ekranową fabułę i nadawać jej kolorytu, niestety przybrało kształt ciężkiej kuli, która spętała nogi reżysera, Macieja Migasa. I choć Tadeusza Szymkowa świetnie na ekranie odwzorował Tomasz Kot, to filmowa opowieść na przemian gubi tempo, razi emocjonalną mozaiką i w efekcie zwyczajnie nudzi.

Pytanie więc, dlaczego "Żyć nie umierać" jest tak nierównym filmem? Odpowiedzialnością muszą podzielić się reżyser Maciej Migas i scenarzysta Cezary Harasimowicz (prywatnie bliski przyjaciel Szymkowa).

Pierwszy z nich przeszarżował z eksperymentowaniem konwencją. Migas za wszelką cenę chciał upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Pokazać podupadłego artystę chałturzącego w supermarketach i lichych telewizyjnych programach, który w charakterystyczny dla siebie luźny i prześmiewczy sposób walczy z rakiem. Przy okazji naświetlić widzowi, jak straszną osobistą tragedią jest choroba nowotworowa i z jakim ogromnym trudem odbudowuje się niemal całkowicie zniszczone relacje z bliskimi. Po dodaniu jednego do drugiego otrzymujemy, kolokwialnie mówiąc, "pomieszanie z poplątaniem".

Główny bohater "Żyć nie umierać", Bartosz Kolanko, szydzi ze śmiertelnej choroby po to, by w następnej scenie czekać na torach na nadjeżdżający pociąg. I tak go właśnie reżyser przerzuca - ze skrajności w skrajność, z ignorancji w rozpacz, z komizmu w dramat. Przez to cały film jest jak koń na biegunach, bujający widza na dodatek w nierównym tempie. Wątki poszczególnych postaci są pourywane, niepełne, ledwie naszkicowane, ale właśnie tu przejawia się widmo niezbyt dobrego scenariusza.

Swoje trzy zardzewiałe grosze bowiem do tej opowieści dorzuca Cezary Harasimowicz, który ewidentnie poprzez postać głównego bohatera stara się postawić pośmiertny pomnik swojemu zmarłemu przyjacielowi. I być może słusznie, ale jednocześnie burzy to ekranowy porządek. Bartosz Kolanko staje się przez to człowiekiem, którego czynów nie poznajemy na ekranie. Widzimy tylko przykre konsekwencje w postaci samotności, wrogości i oziębłości córki, obojętności byłej żony, a nawet aktualnej kochanki. Jedynie przyjaciel Żuk (Janusz Chabior) i osiedlowy pijaczek przejawiają jakąkolwiek sympatię do głównego bohatera. Wszystkie te postaci jednak nie dość, że niewiele wnoszą, to najzwyczajniej w świecie nudzą. A wynika to głównie z bardzo ubogich dialogów, momentami zatrważająco płytkich. Zaskakująco przeciętnie wypada nawet mistrz drugiego planu, Janusz Chabior.

"Żyć nie umierać" pozostaje więc widowiskiem w stylu "one man show", a błyszczy tradycyjnie Tomasz Kot. Kapitalnie oddaje na ekranie lekkość Tadeusza Szymkowa. Nawet wizualnie zbliża się do swojego pierwowzoru. Samemu jednak ciężko pociągnąć całą filmową machinę, aczkolwiek już niejednokrotnie okazało się, że produkcje z Tomaszem Kotem zawsze niemal spadają na cztery łapy. Zapewne będzie tak i tym razem.

Twórcy "Żyć nie umierać" postawili błędną diagnozę, a przez to wybrali nietrafione metody leczenia. Mylnie wyszli z założenia, że można rozbujać film w dwa przeciwstawne bieguny i zachować przy tym jednolitą narrację. Wystarczyło wybrać jedną konwencję - albo konsekwentnie trzymać się ryzykownej zabawy w berka z poważnym tematem, albo skupić się na ujmującym za serce dramatem jednostki.

W efekcie "Żyć nie umierać" w jeszcze jednym aspekcie pozostanie wierne życiu Tadeusza Szymkowa. Podobnie jak niedoceniony aktor, tak i film Migasa pozostanie na (co najmniej) drugim planie polskiej kinematografii. Naprawdę wielka szkoda.

OCENA: 5/10

Tomasz Zacharczukt.zacharczuk@trojmiasto.pl

Film

5.3

126 ocen

Opinie (34) 1 zablokowana

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-29 13:03

bardzo nie polecam

też widziałam pokaz przedpremierowy. Będziecie żałować. Film Was zdołuje, nie rozbawi, nie wzruszy. Nie znajdziecie w nim żadnej sensownej konkluzji. Kot oczywiście jest fantastyczny, ale film... żal

as
8 lat
- 6 3
Twoja opinia

Zmień treść

też widziałam pokaz przedpremierowy. Będziecie żałować. Film Was zdołuje, nie rozbawi, nie wzruszy. Nie znajdziecie w nim żadnej sensownej konkluzji. Kot oczywiście jest fantastyczny, ale film... żal
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-29 20:14

była widziałam

szału nie ma, kilka smiesznych zdan w smutnych momentach i tak nie wiadomo czy sie smiac czy plakac, aktorzy fajni wielu znanych i lubianych ale sama fabuła taka sobie..

wiśnia
8 lat
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

szału nie ma, kilka smiesznych zdan w smutnych momentach i tak nie wiadomo czy sie smiac czy plakac, aktorzy fajni wielu znanych i lubianych ale sama fabuła taka sobie..
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-29 23:43

naprawde film jest "oparty o losy"? (2)

Tomaszu Zacharczuk - proszę się wziąść za siebie i oprzeć o łopatę... A do pisania polecam słowniki lub choćby autokorektę w komputerze, która takie byki podkreśla........

MiLo
8 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Tomaszu Zacharczuk - proszę się wziąść za siebie i oprzeć o łopatę... A do pisania polecam słowniki lub choćby autokorektę w komputerze, która takie byki podkreśla........
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-08-30 20:31
  
  wziąć (1)
  
  te "wziąść" to prowokacja czy w solidarności z posłanką Pawłowicz?
  
  `
  8 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  te "wziąść" to prowokacja czy w solidarności z posłanką Pawłowicz?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-08-31 15:27
    
    wziąść :)
    
    teraz takie "mainstreamowe" standardy
    
    8 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    teraz takie "mainstreamowe" standardy
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-30 08:40

żyć nie umierać.

Oglądaliśmy przedwczoraj w Wejherowie. Film bardzo rozumnie zrealizowany. Patologia naszego życia wynikająca z tego ze obywatel jest na ostatnim miejscu i dowodem jest życie tego aktora, który zaczyna pić , pali papierosy a wynikiem jest zaburzenie komunikacji społecznej, ludzie są egocentryczni i czasami pozostają tacy do póżniej starości. Dzieci mają swoje życie, rodzina rozpada się, straszliwa konkurencja powoduje straszne sytuacje dla człowieka doświadczającego jej od strony Zakopanego i leżącego człowieka, którego już nikt nie szanuje, nikt z nim nie rozmawia. Dobrze że jeszczealkoholocy są w grupie. Film rozumny, bez emocji i pokazuje stan osamotnienia a przedtem samotność . A co będzie z nami?

Starsza
8 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Oglądaliśmy przedwczoraj w Wejherowie. Film bardzo rozumnie zrealizowany. Patologia naszego życia wynikająca z tego ze obywatel jest na ostatnim miejscu i dowodem jest życie tego aktora, który zaczyna pić , pali papierosy a wynikiem jest zaburzenie komunikacji społecznej, ludzie są egocentryczni i czasami pozostają tacy do póżniej starości. Dzieci mają swoje życie, rodzina rozpada się, straszliwa konkurencja powoduje straszne sytuacje dla człowieka doświadczającego jej od strony Zakopanego i leżącego człowieka, którego już nikt nie szanuje, nikt z nim nie rozmawia. Dobrze że jeszczealkoholocy są w grupie. Film rozumny, bez emocji i pokazuje stan osamotnienia a przedtem samotność . A co będzie z nami?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-30 20:47

System komentarzy

Droga redakcjo. Istnieje szansa, aby powiązać komentarze z Facebookiem czy Gmailem, tak aby wypowiedzi publikowane były pod nazwiskiem? Przecież opcja "autor (opcjonalny)" to jest średniowiecze. Brak odpowiedzialności za wypowiedzi to wspaniała okazja do pisania głupot i wylewania żółci.

Dariusz Kowalczyk
8 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

Droga redakcjo. Istnieje szansa, aby powiązać komentarze z Facebookiem czy Gmailem, tak aby wypowiedzi publikowane były pod nazwiskiem? Przecież opcja "autor (opcjonalny)" to jest średniowiecze. Brak odpowiedzialności za wypowiedzi to wspaniała okazja do pisania głupot i wylewania żółci.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-31 07:29

poczekam az będzie w telewizorze albo w Internecie

Bo bilety do kina są drogie

8 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Bo bilety do kina są drogie
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-08-31 08:54

Bez szału

Bez rewelacji ze słabym przekazem

8 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

Bez rewelacji ze słabym przekazem
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-03 08:34

I jeszcze kolejne "ale". Nie dotyczy ono jednak tylko tego filmu. Nie wiem, czy to wina aktorów, czy dzwiękowców, ale czasami trudno zrozumieć, co aktor mówi. Zła dykcja, czy tylko nonszalancja?

8 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

I jeszcze kolejne "ale". Nie dotyczy ono jednak tylko tego filmu. Nie wiem, czy to wina aktorów, czy dzwiękowców, ale czasami trudno zrozumieć, co aktor mówi. Zła dykcja, czy tylko nonszalancja?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-09-03 23:56

Wart zastanowienia. Może zaczniemy żyć taką mocą jak Bartek kiedy 'sk...rwiel zniknął'? Pomyślcie ile marnujemy dni....

Br
8 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wart zastanowienia. Może zaczniemy żyć taką mocą jak Bartek kiedy 'sk...rwiel zniknął'? Pomyślcie ile marnujemy dni....
Regulamin dodawania opinii