Nie taki diabeł straszny. Jak wpływa na nas muzyka?

Borys Kossakowski

18 grudnia 2013 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (73)

Donatan & Cleo - "My Słowianie". Czy polski producent faktycznie sięga po treści pogańskie lub satanistyczne?

Muzyka może:

spowodować napływ emocji, z którymi człowiek nie da sobie rady spowodować zachowania (auto)agresywne wywołać pewne niebezpieczne stany, ale ich rzeczywisty powód leży gdzie indziej nie może wywołać nic niebezpiecznego w człowieku, może ewentualnie towarzyszyć działaniom lub emocjom

Kontrowersje wokół niektórych polskich zespołów metalowych to tylko kolejny krok w długiej historii muzyki rozrywkowej. Za wysłanników Szatana byli przecież uważani już Elvis Presley czy John Lennon. Diabelskie podteksty węszono także w utworach zespołów dziś zaliczanych do grona klasycznych, jak Queen czy Led Zeppelin. Co ciekawe, dziś o satanizm oskarżany jest także Donatan, producent hip-hopowy. Czy muzyka metalowa ma jakiś szczególny wpływ na słuchaczy?

Oskarżenia o diabelskie konszachty są w zasadzie tak stare, jak religia chrześcijańska. O satanizm oskarżano nie tylko niepokornych artystów, ale także zwykłe kobiety, które podczas średniowiecza były palone na stosach za sam fakt bycia kobietą. Zanim więc weźmiemy na poważnie szatańskie sztuczki artystów czy słowa oburzenia środowisk konserwatywnych, radzę wziąć głęboki oddech. Kto jest bez winy, niechaj pierwszy rzuci kamień.

Zanim odpowiemy sobie na pytanie, o co właściwie chodzi w muzyce metalowej, warto by było się zastanowić, jaką rolę gra muzyka w naszym życiu? Podstawowe funkcje muzyki to funkcje ludyczne - zabawowe i emocjonalne - obie ściśle ze sobą związane. Muzyka więc służy nam przede wszystkim do zabawy, odprężenia się, tańca, do wspólnego przeżywania emocji (np. na koncertach) lub przywoływania wspomnień (nasz pierwszy taniec albo ukochana piosenka nieżyjącej już babci). Ale w muzyce zawarte są też kody religijne i ideologiczne, które, napędzane dużymi emocjami, mogą prowadzić do poważnych konfliktów.

I takich konfliktów jesteśmy często świadkami. Kiedyś o satanizm posądzano Led Zeppelin, Beatlesów czy Queen (po odtworzeniu ich płyt analogowych od tyłu można było podobno usłyszeć ukryte diabelskie przesłania). Twórcy popkultury i dziennikarze szybko zauważyli, że takie konflikty podgrzewają atmosferę i wpływają na sprzedaż płyt i gazet. Ostatnio głównym polskim mąciwodą na tym polu był gdańszczanin Adam "Nergal" Darski (obejrzyj Nergala w programie "Trójdźwięki"), ale oskarżenia padły także pod adresem producenta hip-hopowego, Donatana.

Czy rodzaj muzyki, jakiej słuchamy ma faktycznie wpływ na to, jak kształtują się nasze umysły i dusze? A może odwrotnie: kształt umysłu ma wpływ na rodzaj słuchanej muzyki? Z pewnością sztuka ma duży wpływ na nasze emocje. Wiedzieli o tym amerykańscy żołnierze torturujący swych więźniów, kiedy puszczali im na zmianę heavy-metalowe kawałki i utwory z programów dla dzieci.

Na ile muzyka może jednak nas zmotywować do konkretnych zachowań? Czy dwaj amerykańscy nastolatkowie, którzy w 1985 roku podjęli próbę samobójczą (jeden z nich udaną), mogli to zrobić pod wpływem muzyki Judas Priest, której słuchali przed zamachem na własne życie? A może rodzice przed wystosowaniem aktu oskarżenia wobec zespołu powinni odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego ich synowie mieli swobodny dostęp do strzelby należącej do ojca?

Judas Priest - "Better By You, Better Than Me". To ta piosenka miała zainspirować dwójkę chłopaków do samobójstwa.

Amerykańscy naukowcy podczas badań w 2001 roku stwierdzili, że studenci, którzy preferowali metal lub rap, częściej wyrażali wrogie postawy wobec innych osób, niż studenci preferujący alternatywne gatunki muzyki np. dance, soul lub country.

Inne badania ujawniły, że fani metalu uzyskiwali wyższe wyniki w skali "maczyzmu" (od postawy macho) i biernej buntowniczości oraz mniejszą potrzebę akceptacji autorytetów, niż zwolennicy innych gatunków muzycznych. W innych badaniach potwierdzono związek między sympatią dla rapu i heavy metalu a niską średnią w nauce, problemami z zachowaniem, zażywaniem narkotyków, aresztowaniami, aktywnością seksualną i zwiększony poziom przestępczości.

Jednak nikt nigdy nie potwierdził, że to muzyka kształtuje charakter swoich fanów. To raczej określone cechy osobowości i doświadczenia z dzieciństwa sprawiają, że nastolatkowie zachowują się w określony sposób i wybierają dany rodzaj muzyki. Energetyczna muzyka, pełna gitarowych riffów i mocnych beatów może podgrzać emocje i dać energię do działania. Ale cel działania słuchacz wybiera raczej sam. Tak samo jak sam wybiera muzykę, którą się "ładuje". Podobnie muzyka popowa czy dance niekoniecznie pozytywnie nastraja słuchaczy. Gdyby tak było, nie dochodziłoby do awantur i bijatyk na dyskotekach.

To nie wszystko. Sztuka bowiem ma także tak zwaną funkcję katarktyczną, czyli pozwala przeżyć tzw. katharsis, oczyszczenie. Potwierdzają do badania, których wyniki mówią, że słuchanie muzyki, uznanej za potencjalnie szkodliwą, może odgrywać ważną rolę w radzeniu sobie ze stresem. Słuchanie heavy metalu może działać jako skuteczny mechanizm odreagowania. Metal spełnia ważną funkcję w wyrażeniu społecznego buntu i oporu oraz jako narzędzie radzenia sobie w sytuacjach trudnych. A przecież emocje związane ze sprzeciwem wobec rodziców czy systemu edukacyjnego przeżywa w zasadzie każdy nastolatek. Zatem potrzebna jest muzyka, która może służyć jako narzędzie buntu. Zamiast chwytać za kije i koktajle Mołotowa, młodzież może chwycić za gitary i pokrzyczeć do mikrofonu. Nawet jeśli będą śpiewać o szatanie, to wydaje się to bezpieczniejsze, niż podpalanie szkół.

Buntownicy zawsze będą mieli nadzieję, że uda im się zwrócić oczy świata na ich osoby. Dlatego wszyscy urażeni, którzy sądzą się z artystami, realizują tak naprawdę ukryty plan swoich przeciwników. Wie o tym choćby gdańszczanin Kuba "Kikut" Mańkowski, prywatnie katolik, który zamiast wojować z Nergalem, zaprzyjaźnił się z nim. Zamiast próbować rzucać mu kłody pod nogi, założył własną kapelę Pneumę (zakończyła działalność), za pomocą której mógł wyrażać własne myśli i emocje. Podobnie zachował się Robert "Litza" Friedrich, który nawróciwszy się, opuścił formację Acid Drinkers. Bynajmniej nie ma jednak zamiaru wojować z kolegami "kwasożłopami". Litza założył nowy zespół Luxtorpeda i świętuje z nim sukcesy na scenie.

I na koniec jeszcze jedne wyniki. Jak podaje magazyn "Psychology of Music", ludzie czują się lepiej słuchając muzyki pod warunkiem, że jej styl jest zgodny z ich upodobaniem. Żyj i pozwól żyć.

Korzystałem z pracy "Czy taki diabeł straszny? Fenomen Black Metalu i wpływ muzyki metalowej na odbiorców" autorstwa dra Marcina Szulca z Zakładu Psychologii Sądowej i Psychologii Osobowości Uniwersytetu Gdańskiego.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Opinie (73) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 14:41

Że co?Dona co?

Ten gość nazywa siebie raperem? Szczerze mówiąc to Koko Spoko miało więcej z rapu niż te jego podrygi dla wieśniaków.

a jak!
10 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Ten gość nazywa siebie raperem? Szczerze mówiąc to Koko Spoko miało więcej z rapu niż te jego podrygi dla wieśniaków.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 13:58

Szatan w muzyce

to raczej Beyoncé, Jay-z, Lady Gaga, Christina Aguilera i dużo innych. Bez problemu można to zobaczyć na y..tubie wpisując chociażby ,,Illuminati Stars,,

wezwanie do przebudzenia
10 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

to raczej Beyoncé, Jay-z, Lady Gaga, Christina Aguilera i dużo innych. Bez problemu można to zobaczyć na y..tubie wpisując chociażby ,,Illuminati Stars,,
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 09:20

(5)

Gustuję w dobrej muzyce. Donatan, Enej, Piersi, Bracia Figo-Fagot, Behemoth, a z zagranicznych to Biber i Cyrus.

fejsikowy gimbo
10 lat
- 29 18
Twoja opinia

Zmień treść

Gustuję w dobrej muzyce. Donatan, Enej, Piersi, Bracia Figo-Fagot, Behemoth, a z zagranicznych to Biber i Cyrus.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-12-18 09:45
  
  (4)
  
  To, co nasze jest, najlepsze jest, bo nasze jest (to!),
  To, co nasze jest, najlepsze jest to nasze, wiesz? (to!)
  To, co nasze jest, najlepsze jest, bo nasze jest (to!)
  To, co nasze jest, najlepsze jest to nasze, wiesz (to!)
  
  czy ten tekst układał przedszkolak?
  
  jest bardzo głęboki, prawie jak gardła dzierlatek z teledysku
  
  10 lat
  - 40 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  To, co nasze jest, najlepsze jest, bo nasze jest (to!), To, co nasze jest, najlepsze jest to nasze, wiesz? (to!) To, co nasze jest, najlepsze jest, bo nasze jest (to!) To, co nasze jest, najlepsze jest to nasze, wiesz (to!) czy ten tekst układał przedszkolak? jest bardzo głęboki, prawie jak gardła dzierlatek z teledysku
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-12-18 10:33
    
    hej hej kup se klej! (2)
    
    człowieniu, one wszystkie, żeby zagrać w tym teledysku to obkręciły nie jedno berło z połykiem!
    
    Wolę umrzeć niż grać w polskiej lidze - Robert Pires
    10 lat
    
    17 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    człowieniu, one wszystkie, żeby zagrać w tym teledysku to obkręciły nie jedno berło z połykiem!
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2013-12-18 11:13
      
      "Głodnemu chleb na myśli" (1)
      
      K
      10 lat
      
      3 5
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2013-12-18 13:48
        
        Tak tak, na pewno tak się nie stało jak wyżej zostało napisane, wybrano je ze względu na wybitny talent muzyczny.
        
        10 lat
        
        1 1
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Tak tak, na pewno tak się nie stało jak wyżej zostało napisane, wybrano je ze względu na wybitny talent muzyczny.
        Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-12-18 11:12
    
    Wskaż mi obecną piosenkę z głębokim tekstem :)
    
    1.Wskaż mi obecną piosenkę z głębokim tekstem :)
    2. "Głodnemu chleb na myśli"
    
    K
    10 lat
    
    1 5
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    1.Wskaż mi obecną piosenkę z głębokim tekstem :) 2. "Głodnemu chleb na myśli"
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 10:04

(3)

Tylko 2Pac! Forever!

10 lat
- 9 11
Twoja opinia

Zmień treść

Tylko 2Pac! Forever!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-12-18 13:40
  
  6ciopak
  
  lepszy
  
  10 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  lepszy
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-12-18 11:36
  
  dwupak? też lubię sobie strzelić dwa piwka przed snem
  
  10 lat
  - 6 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-12-18 10:37
  
  nie tylko, ale ok
  
  10 lat
  - 4 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  nie tylko, ale ok
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 12:40

eeyyy

Najlepszego DONATAna deptaku w Copot jadłem..

z dziurką
10 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

Najlepszego DONATAna deptaku w Copot jadłem..
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 12:39

Nic nowego, skrajni katole doszukuja sie satanizmu nawet w hello kitty, kucykach pony, harry poterze

to sie nie dziwie ze dla nich Budka Suflera to niebezpieczny satanistyczny black metal.

10 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

to sie nie dziwie ze dla nich Budka Suflera to niebezpieczny satanistyczny black metal.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 12:37

Jesli ktoś w tej, słabej literacko i muzycznie, piosence doszuluje sie satanizmu

To powinien czym prędzej zadzwonić do psychiatry.

10 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

To powinien czym prędzej zadzwonić do psychiatry.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 11:38

(1)

buhahaha ludzie urażeni jakims nergalem i innymi glupotami, ale jakos im w radiu co godzine nie przeszkadza Queen, chociaz Mercury dawal d**y swoim fanom i placil oraz dawal prezenty (zlote rolexy) za to zeby mu dali do buzi.
jego uwazacie za geniusza i wspanialego wokaliste, chociaz grzmotal sie na lewo i prawo z facetami, mial aids i cpal na okraglo (na kokaine wydal 1,5 mln brytyjskich funtow przez cala swoja kariere.. 1,5 mln na koks i to w latach 70... to sobie policzcie ile to kilogramow kokainy musialo byc).
czyli.... przeszkadza wam jak ktos spiewa o rodzimej wierze naszych przodkow, albo jak spali jakas ksiazke.... ale zacpany biseks z wąsem za to jest legenda :)
nie mam pytań.

nie
10 lat
- 7 5
Twoja opinia

Zmień treść

buhahaha ludzie urażeni jakims nergalem i innymi glupotami, ale jakos im w radiu co godzine nie przeszkadza Queen, chociaz Mercury dawal d**y swoim fanom i placil oraz dawal prezenty (zlote rolexy) za to zeby mu dali do buzi. jego uwazacie za geniusza i wspanialego wokaliste, chociaz grzmotal sie na lewo i prawo z facetami, mial aids i cpal na okraglo (na kokaine wydal 1,5 mln brytyjskich funtow przez cala swoja kariere.. 1,5 mln na koks i to w latach 70... to sobie policzcie ile to kilogramow kokainy musialo byc). czyli.... przeszkadza wam jak ktos spiewa o rodzimej wierze naszych przodkow, albo jak spali jakas ksiazke.... ale zacpany biseks z wąsem za to jest legenda :) nie mam pytań.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-12-18 12:01
  
  Jedno drugiego nie wyklucza. Można mieć świetny głos i całkowicie spieprzone życie. Korelowanie jednego z drugim to już debilizm pierwszej klasy.
  
  10 lat
  - 3 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jedno drugiego nie wyklucza. Można mieć świetny głos i całkowicie spieprzone życie. Korelowanie jednego z drugim to już debilizm pierwszej klasy.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 11:42

ludzie są prymitywni... zero tolerancji

ja
10 lat
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-12-18 11:29

Zgodzę się z tym, ŚWIETNY ARTYKUŁ :D

\m/ heavy metal \m/

Anka
10 lat
- 0 7
Twoja opinia

Zmień treść

\m/ heavy metal \m/
Regulamin dodawania opinii