Kino Recenzja

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Recenzja nowego Indiany Jonesa. Koniec pewnej epoki

Tomasz Zacharczuk

30 czerwca 2023, godz. 18:00

Opinie (76)

Czterdzieści lat minęło jak z bicza strzelił, a ten, który z taką gracją i werwą wymachiwał nim na wielkim ekranie, wcale nie wybiera się na emeryturę. Na tę naukową, a i owszem, ale rozbrat z przygodą i pogonią za archeologicznymi skarbami nie wchodzi w grę, co udowadnia "Artefakt przeznaczenia". Nowy "Indiana Jones" być może poza sentymentami i powielaniem dotartych przez Spielberga schematów ma niewiele do zaoferowania, lecz trudno u boku sędziwego już Harrisona Forda nie poczuć dreszczyku adrenaliny. Film Jamesa Mangolda bije na głowę niechlubne "Królestwo kryształowej czaszki" i - jeśli szefów Disneya nie omami wizja zarobienia kolejnych milionów - może być udanym zwieńczeniem jednej z najbardziej ekscytujących serii w historii kina.

Recenzja nowego Indiany Jonesa "Artefakt przeznaczenia"
"Artefakt przeznaczenia": sentymentalne Kino Starej Przygody
Dobrze się goni i ucieka w miłym towarzystwie
Indy jak nie Indy
Misja: odkupienie. Cel: osiągnięty

KINO Najgorętsze kinowe premiery

Challengers

Kicia kocia w przedszkolu

Mój pies Artur

Niepokalana

Władca mroku

więcej

Recenzja nowego Indiany Jonesa "Artefakt przeznaczenia"

Odkopał Arkę Przymierza i dzierżył w rękach Świętego Graala, radził sobie ze śmiertelnymi pułapkami, nazistami i klątwami voodoo, zamykając się w lodówce, przeżył nawet nuklearny wybuch i wyszedł cało ze spotkania z kosmitami, aczkolwiek te dwie ostatnie pozycje w CV najsłynniejszego archeologa światowej kinematografii jego fani zapewne chcieliby już na zawsze wygumkować.

Wydawało się, że po klęsce "Królestwa kryształowej czaszki" Indiana Jones podzieli los artefaktów, za którymi uganiał się całe życie, i ugrzęźnie na wieki poza radarem filmowej kamery i ludzkich oczu. W gruzowisku pozostawionym przez Spielberga i Lucasa postanowił jednak pogrzebać James Mangold i częściowo uratował to, co piętnaście lat temu zaprzepaszczone zostało w południowoamerykańskiej dżungli.

Trzeba się przyzwyczaić do tego, że nie tylko zmarszczki i siwe włosy są znakiem upływającego czasu w przypadku Indiany Jonesa. W "Artefakcie przeznaczenia" zobaczymy zupełnie inne oblicze znanego archeologa.

"Artefakt przeznaczenia": sentymentalne Kino Starej Przygody

Oczywiście twórca "Logana", "Le Mans'66" czy "3:10 do Yumy" nie porwał się na żadną rewolucję. Nawet tak sprawny warsztatowo reżyser z ugruntowaną już przecież w Hollywood pozycją poczuł na barkach ciężar odpowiedzialności i przyjął dość asekuracyjną pozę. Ze spielbergowskim kompasem w ręku Mangold podąża więc przez cały swój film śladami oryginalnej trylogii, korzysta z podobnych schematów dotyczących budowania napięcia i poprowadzenia akcji, kopiuje niektóre rozwiązania fabularne i naturalnie zasypuje widza stosem archeologicznych zagadek i tajemnic. Na czele z tytułowym artefaktem przeznaczenia, czyli Zegarem Archimedesa, umożliwiającym podróże w czasie.

Może niekoniecznie podróży, ale drobnych wypadów do przeszłości w nowym "Indianie Jonesie" jest całkiem sporo. Przemykają po ekranie postaci znane z poprzednich odsłon serii, padają kwestie, które już słyszeliśmy, nawet prowadzenie kamery w niektórych scenach przypomina sekwencje z "Poszukiwaczy zaginionej arki" czy "Ostatniej krucjaty". Z żywiołowego Kina Nowej Przygody zrobiło nam się nieco sentymentalne Kino Starej Przygody, choć właściwie trudno mieć o to pretensje do producentów. Wszak ostatnie lata w światowym kinie to czas wielkich powrotów i przelewanie nostalgii już nie wiadrami, a wręcz małymi basenami.

Phoebe Waller-Bridges (Helena) jest świetnym uzupełnieniem Indiany Jonesa i bohaterką tylko na pierwszy rzut oka stylizowaną na legendarnego poszukiwacza przygód. Ma własną historię do opowiedzenia i zupełnie inną motywację do gonitwy za skarbami.

Dobrze się goni i ucieka w miłym towarzystwie

"Artefakt przeznaczenia" nie jest jednak ponad dwugodzinną wizytą w sklepie z pamiątkami, tak jak choćby miało to miejsce w finałowej odsłonie ostatnich "Gwiezdnych wojen". Mangold uniknął ostatecznie zagracenia swojego filmu toną odnośników i wspominek. Postarał się nawet tego stetryczałego już doktora Jonesa wpasować jakoś w ramy nowoczesnego kina przygodowego, w którym choreografia poszczególnych scen jest niemal równie ważna, co jakość efektów specjalnych. Na te narzekać raczej nie wypada, ale CGI na pewno najmocniejszą stroną filmu Mangolda nie jest. Nie przeszkadza to jednak w czerpaniu przyjemności ze scen gonitwy na dachu rozpędzonego pociągu, pościgu po uliczkach Tangeru czy podwodnej eksploracji greckich wybrzeży.

Czy to na ekranie, czy w życiu, czasami akurat nie destynacja naszych podróży jest najważniejsza, a towarzystwo, w jakim ruszamy w drogę. Tak się składa, że Indiana Jones w "Artefakcie przeznaczenia" trafił na świetną kompankę w osobie swojej chrześnicy, w którą brawurowo wciela się Phoebe Waller-Bridge. Na niewiele nowych ciekawych pomysłów pozwolili sobie twórcy "piątki", ale zestawienie podstarzałego, marudzącego i przygasłego Indy'ego z zawadiacką, rezolutną i zaradną niemal w każdej sytuacji Heleną pozwoliło tchnąć w opowieść sporo świeżej energii, humoru i luzu. Ten duet znakomicie uzupełnia się na ekranie. Szkoda, że w podobny sposób nie wykorzystano Madsa Mikkelsena czy już kompletnie marnującego się w drobnym epizodzie Antonio Banderasa.

Nowy "Indiana Jones" raczej nie marnuje czasu na fabularne przestoje. Oferuje całkiem zgrabną i spójną opowieść, choć niewykluczone, że i tym razem zaproponowane w finale rozwiązania wywołają kontrowersje. Chyba jednak nie tak duże i zasadne jak to miało miejsce w czwartej odsłonie serii.

Indy jak nie Indy

Jakkolwiek by nie zadbano o obstawę głównego bohatera, to i tak wszystkie oczy skierowane będą na Harrisona Forda. A Harrisonów akurat w "Artefakcie przeznaczenia" mamy właściwie dwóch. Ten pierwszy, cyfrowo odmłodzony, wprowadza nas w temat zagadek Archimedesa, gdy u schyłku wojny kradnie nazistom magiczny przedmiot. Sporo było przed premierą filmu obaw o komputerowy lifting 80-latka, ale efekt w oczy raczej nie razi. Na pewno nie w takim stopniu jak niegdyś w "Irlandczyku", w którym Scorsese terapię odmładzającą zafundował De Niro i Pacino. Zresztą bez podobnego zabiegu u Mangolda trudno byłoby opowiedzieć o tytułowym artefakcie.

Tym bardziej, że kontynuacja tej historii ma już miejsce w 1969 roku. USA i Związek Radziecki pogrążone są w "zimnej wojnie", Amerykanie świętują właśnie lądowanie na Księżycu i jednocześnie demonstrują przeciwko rozlewowi krwi w Wietnamie. Co zaś porabia nasz doktor Jones? Głównie wegetuje w swoim nowojorskim mieszkanku, narzekając na hałaśliwych hipisów i niechybną naukową emeryturę. Do widoku tak zgorzkniałego Indiany trzeba będzie się szybko przyzwyczaić, bo charakterystycznego szelmowskiego uśmiechu i błysku w oczach raczej już później nie zobaczymy. Zaskakująca przemiana jest co prawda (i to całkiem logicznie) wytłumaczona przez scenarzystów, ale nie jestem pewien, czy demitologizacja i nieco nachalne uczłowieczenie ikony popkultury są tutaj trafionymi decyzjami.

W filmie Mangolda dr Jones przechodzi na emeryturę i chyba jest to dobry moment, by w podobnym kierunku wysłać cały cykl. "Artefakt przeznaczenia" wydaje się być udanym zwieńczeniem tej kultowej serii.

Misja: odkupienie. Cel: osiągnięty

Mowa przecież o pewnym symbolu ewolucji światowego kina, który nie wymagał chyba aż tak radykalnego podejścia, choć niewątpliwie jakiś pomysł na podstarzałego Jonesa trzeba mieć było. Zresztą upływ czasu jest w "Artefakcie przeznaczenia" nie bez powodu motywem wiodącym, a cała opowieść od samego początku uderza w refleksyjne tony. A tego akurat nie udało się dość płynnie pogodzić z przygodowym obliczem hollywoodzkiego widowiska w spielbergowskim wydaniu. Tak jak naszemu doktorowi brakuje iskry i bodźca do działania, tak filmowi Mangolda doskwiera brak odrobiny magii, która nieodłącznie towarzyszyła trzem pierwszym odsłonom cyklu.

Ogłoszenia.trojmiasto.pl – A może na randkę do kina?

Realność, optymizm, kreatywność i pomysłowość szuka...

Poukładany facet - do związku z temperamentną

Czy ja nie mogę być szczęśliwym?

Więcej w serwisie Ogłoszenia (222)

Być może pięknie zainscenizowane, choć nieco ckliwe zarazem zakończenie wynagrodzi tak szorstkie podejście do głównego bohatera, ale trudno oprzeć się wrażeniu, że Indiana Jones oraz jego fani muszą już pogodzić się z emeryturą naczelnego filmowego poszukiwacza przygód. "Artefakt przeznaczenia" jest bardzo odtwórczym, ale finalnie udanym, angażującym i satysfakcjonującym projektem. Czy potrzebnym? Z jednego (i chyba tylko tego) powodu tak: taki bohater nie zasługiwał, by ostatnią rzeczą, z jaką go kojarzono, było nieszczęsne "Królestwo ...". To odkupienie win może być nawet cenniejsze od Arki Przymierza czy Świętego Graala.

OCENA: 6,5/10

Tomasz Zacharczukt.zacharczuk@trojmiasto.pl

Film

7.5

82 oceny

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-06-30 22:59

Piszcie co chcecie. I tak póję. (5)

Z sentymentu i z ciekawości. pozdrawiam malkontentów.

old zaspa native
9 miesięcy
- 97 7
Twoja opinia

Zmień treść

Z sentymentu i z ciekawości. pozdrawiam malkontentów.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-04 11:32
  
  byłem - idź nie pożałujesz.
  
  jarek
  9 miesięcy
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-02 12:06
  
  Idź, idź. Jestem wielkim fanem Indiany i poleciałem od razu w pt do kina.
  Bardzo fajny film, nieźle zamknęli scenariusz, fajnie obsadzili wiekowego profesora Jonesa w jeszcze jednej jego akcji.
  
  Pierwszych 3 części wiadomo że nie nic nie pobije, ale już od kryształowej czaszki dla mnie lepszy
  
  Bardzo jestem usatysfakcjonowany
  
  9 miesięcy
  - 8 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Idź, idź. Jestem wielkim fanem Indiany i poleciałem od razu w pt do kina. Bardzo fajny film, nieźle zamknęli scenariusz, fajnie obsadzili wiekowego profesora Jonesa w jeszcze jednej jego akcji. Pierwszych 3 części wiadomo że nie nic nie pobije, ale już od kryształowej czaszki dla mnie lepszy Bardzo jestem usatysfakcjonowany
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-01 00:12
  
  Właśnie na takich frajerach zarabiają.. (2)
  
  ..co to kupią bilet "z sentymentu" nieważne jak beznadziejny będzie film.
  
  9 miesięcy
  - 5 24
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ..co to kupią bilet "z sentymentu" nieważne jak beznadziejny będzie film.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-07-02 12:08
    
    Ale przecież żeby ocenić czy film jest dobry czy beznadziejny musisz kupić bilet, inaczej cię nie wpuszczą do kina :)
    
    9 miesięcy
    
    6 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Ale przecież żeby ocenić czy film jest dobry czy beznadziejny musisz kupić bilet, inaczej cię nie wpuszczą do kina :)
    Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-07-01 07:37
    
    Jego pieniądze jego cyrk.
    
    9 miesięcy
    
    11 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Jego pieniądze jego cyrk.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-06-30 21:08

(2)

Kolejny film w którym nowy LucasFilm/Disney niszczą szczęśliwe zakończenia stworzone przez George'a Lucasa. Podziękuję i kasy im nie dam.

9 miesięcy
- 11 34
Twoja opinia

Zmień treść

Kolejny film w którym nowy LucasFilm/Disney niszczą szczęśliwe zakończenia stworzone przez George'a Lucasa. Podziękuję i kasy im nie dam.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-01 11:05
  
  (1)
  
  Ten film raczej polepsza poprzednie nieudane zakończenie. I chętnie go obejrzę, ale pewnie nie w kinie.
  
  9 miesięcy
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ten film raczej polepsza poprzednie nieudane zakończenie. I chętnie go obejrzę, ale pewnie nie w kinie.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-07-01 13:46
    
    W jaki sposob bycie zgorzkniałym emerytem z tragedia rodzinna jest lepsze od poprzedniego ze ślubem?
    
    9 miesięcy
    
    2 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    W jaki sposob bycie zgorzkniałym emerytem z tragedia rodzinna jest lepsze od poprzedniego ze ślubem?
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-06-30 20:51

Rewelacyjny (2)

Film. Mega efekty. Wszystko bardzo realne

Ja
9 miesięcy
- 30 8
Twoja opinia

Zmień treść

Film. Mega efekty. Wszystko bardzo realne
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-02 12:09
  
  Mnie też się podobał, chociaż niekoniecznie ta podróż w czasie. Ale się wybronili później, bo już mialem obawy że tak się skończy i Indy zostanie z Archimedesem :)
  
  9 miesięcy
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Mnie też się podobał, chociaż niekoniecznie ta podróż w czasie. Ale się wybronili później, bo już mialem obawy że tak się skończy i Indy zostanie z Archimedesem :)
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-07-02 06:35
  
  Milionowe ?
  
  9 miesięcy
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Milionowe ?
  Regulamin dodawania opinii