Jan Garbarek niczym piąty element. Magiczny koncert w Oliwie

Borys Kossakowski

6 czerwca 2014 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (38)

Saksofon Jana Garbarka zmieniał barwy jak kameleon.

Jana Garbarka można uwielbiać lub nie znosić. Natchniony norweski saksofonista rzadko pozostawia słuchacza obojętnym. Co ciekawe, podczas koncertu z Hilliard Ensemble charyzmatyczny Garbarek był "tylko" dodatkiem do kwartetu wokalnego. Jednak był to dodatek arcyważny, swoisty "Piąty element", który spinał całość (niczym miłość w filmie Luca Bessona).

Hilliard Ensemble najlepiej brzmiało w kompozycjach muzyki dawnej.

fot. Dominik Staniszewski / trojmiasto.pl
Publiczność wypełniła ławki do ostatniego miejsca.

fot. Dominik Staniszewski / trojmiasto.pl

Pomysł połączenia tradycyjnego, klasycznego kwartetu wokalnego Hilliard Ensemble z nordyckim tonem Jana Garbarka urodził się w głowie genialnego szefa wytwórni ECM - Manfreda Eichera. To on zaprosił norweskiego jazzmana i brytyjskich wokalistów na nagrania do klasztoru św. Gerolda w austriackich Alpach. W założeniu miał to być projekt niszowy, wydany w serii z tzw. "nową muzyką", bowiem powstała płyta, której nie można było zakwalifikować ani do klasyki, ani do jazzu. "Officium" okazała się strzałem w dziesiątkę i doczekała się kontynuacji w postaci płyt "Mnemosyne" i "Officium Novum".

Saksofon sopranowy Garbarka współbrzmi z głosami śpiewaków zaskakująco naturalnie. Tak jakby połączenie kwartet wokalny plus instrument dęty było oczywiste i znane od lat. Jakby renesansowe pieśni były pisane z myślą o takim właśnie składzie. Być może dlatego, że saksofon Jana Garbarka jest zmienny jak kameleon i potrafi zabrzmieć zarówno ostro niczym irlandzkie dudy, jak i ciemno jak ormiański duduk. Nic więc dziwnego, że Norweg potrafi bezbłędnie wpisać się zarówno w kompozycje muzyki dawnej, jak i pieśni pochodzące z bliższego i dalszego Wschodu.

I ta umiejętność się przydaje, bowiem artyści z Hilliard Ensemble uwielbiają różnorodność. Śpiewają stare pieśni ormiańskie i bizantyjskie, utwory absolutnie współczesne (w katedrze usłyszeliśmy m.in. kompozycję Arvo Pärta "Most Holy Mother of God"), utwory inspirowane twórczością Indian, rosyjskie pieśni starocerkiewne (jak "Ojcze nasz", które wykonali w czwartek) i muzykę europejskiego renesansu i średniowiecza.

I to właśnie w tych ostatnich kompozycjach Hilliard Ensemble brzmieli najlepiej i najpełniej - skład w końcu został powołany do śpiewania muzyki z tego okresu. Szczególnie wybijał się barwny kontratenor Davida Jamesa i śpiewny baryton Gordona Jonesa, który zachwycał lekkością we wspomnianej modlitwie "Ojcze nasz". W utworach cerkiewnych Brytyjczykom brakowało jednak nieco dolnych rejestrów (najniższy głos w kwartecie to baryton), zaś w pieśniach ze Wschodu klasycznie wykształcone gardła nie potrafiły oddać takich emocji, jak chropowate głosy śpiewaków ludowych.

A jednak za sprawą Hilliard Ensemble i Jana Garbarka w Katedrze Oliwskiej zadziała się magia (choć może brzmi to nieco obrazoburczo). Pod koniec koncertu muzycy rozeszli się po świątyni, a śpiew i improwizacje otoczyły słuchaczy ze wszystkich stron. Śpiewacy wymieniali się partiami solowymi i burdonem (jednostajnym dźwiękiem stanowiącym podstawę harmoniczną), a wszystko kolorował, podkreślał, otaczał i opisywał Jan Garbarek. Dźwięki zespołu otuliły uszy słuchaczy i uniosły ich serca gdzieś w rejony na co dzień mało dostępne. Właśnie za takie uniesienia fani kochają norweskiego saksofonistę.

Utwór ten z pewnością zrekompensował niedostatki wrażeń słuchaczom siedzącym i stojącym w tylnej części katedry. Koncert bowiem zrealizowany został w sposób tradycyjny, bez dodatkowego nagłośnienia, podobnie jak koncerty na festiwalu Actus Humanus. Na szczęście niezwykły pogłos Katedry Oliwskiej zdawał się nieść dźwięk saksofonu Garbarka w nieskończoność.

Zdjęcia: Jan Garbarek niczym piąty element. Magiczny koncert w Oliwie

7 Zobacz zdjęcia

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wydarzenia

Jan Garbarek & Hilliard Ensemble (5 opinii)

(5 opinii)

60-130 zł

muzyka poważna

Opinie (38)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 13:36

Koncerty w katedrze mają zaletę i wadę.

Zaletą jest świetna akustyka. Stałem z tyłu i wszystko było wyraźnie słychać.
Wadą jest... świetna akustyka. Podczas jakiejś burzliwej rozmowy pomiędzy dwiema paniami a członkami obsługi, niby prowadzonej szeptem, wszystko było wyraźnie słychać.
Pomimo to uważam że koncert udał się wspaniale. Wychodziłem urzeczony.
P.S. Informacji o koncercie było sporo. Trojmiasto.pl dało info w sekcji kultura, był w kalendarzu imprez, więc nie wiem o co znowu mają pretensje wieczni malkontenci.

Normales
9 lat
- 9 4
Twoja opinia

Zmień treść

Zaletą jest świetna akustyka. Stałem z tyłu i wszystko było wyraźnie słychać. Wadą jest... świetna akustyka. Podczas jakiejś burzliwej rozmowy pomiędzy dwiema paniami a członkami obsługi, niby prowadzonej szeptem, wszystko było wyraźnie słychać. Pomimo to uważam że koncert udał się wspaniale. Wychodziłem urzeczony. P.S. Informacji o koncercie było sporo. Trojmiasto.pl dało info w sekcji kultura, był w kalendarzu imprez, więc nie wiem o co znowu mają pretensje wieczni malkontenci.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 11:08

(3)

Nie znam typa.
Ale wygląda jakby grał jakieś smęty.

9 lat
- 5 18
Twoja opinia

Zmień treść

Nie znam typa. Ale wygląda jakby grał jakieś smęty.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-06-06 12:19
  
  Wielu ludzi
  
  cholernie lubi smęty tego Typa. (BTW; sądząc po Twoim nicku Przyjacielu jesteś zdecydowanie bardziej znany)
  
  Dziad Wędrowny
  9 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  cholernie lubi smęty tego Typa. (BTW; sądząc po Twoim nicku Przyjacielu jesteś zdecydowanie bardziej znany)
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-06-06 11:47
  
  Bach tez grał smęty (1)
  
  i kilku innych też.
  
  9 lat
  - 2 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i kilku innych też.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-06-06 11:51
    
    Tak też myślałem.
    Dzięx
    
    9 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Tak też myślałem. Dzięx
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 12:16

D

Tez bym poszła, ale cóz już po,, smutne

9 lat
- 9 2
Twoja opinia

Zmień treść

Tez bym poszła, ale cóz już po,, smutne
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-06-06 00:56

Magiczny i niepowtarzalny

W połowie lat siedemdziesiątych ub. wieku aby posłuchać J.Garbarka musiałem jechać do Warszawy na Jazz Jamboree. Teraz On przyjechał do mnie .Dzięki.

Vox61
9 lat
- 14 2
Twoja opinia

Zmień treść

W połowie lat siedemdziesiątych ub. wieku aby posłuchać J.Garbarka musiałem jechać do Warszawy na Jazz Jamboree. Teraz On przyjechał do mnie .Dzięki.
Regulamin dodawania opinii