Rozrywka
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Rozrywka
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pierwsze polskie pączki powstały u nas

Marzena Klimowicz-Sikorska
12 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (166)
Najnowszy artykuł na ten temat Tłusty czwartek 2022 - kiedy? Tradycja i zwyczaje pączków na Tłusty czwartek
Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska. Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

fot. Trojmiasto.pl

Mało kto wie, że pierwsza wzmianka o pączkach w Polsce odnosi się do Gdańska. Za granicą nasz "tłusty czwartek" przypada zwykle... we wtorek.



Ile zjadasz pączków w tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.

- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".

W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.

- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.

O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.

Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.

- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.

Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.

- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.

Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych

W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.

Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.

Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.


Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.

Zobacz także

TŁUSTY CZWARTEK (6)

Opinie (166) ponad 20 zablokowanych

  • 2015-02-12 11:36

    Paczki naprzeciwko Poczty we Wrzeszczu - pamietacie?

    Pamietacie malutka paczkarnie, ktora miescila sie na przeciwko budynku Poczty Polskiej we Wrzeszczu? Tam to byly dopiero paczki - jak marzenie :) Teraz najlepsze sa chyba przy peronie SKM Politechnika lub przy ul.Partyzantow 42.

    Dieta bezlgutenowa :(

    9 lat

    • 14 1

  • 2015-02-12 11:58

    W Gdansku paczki z budyniem (1)

    haha

    9 lat

    • 6 5

    • 2015-02-12 12:04

      chyba na wymioty:)

      9 lat

      • 2 0

  • 2015-02-12 12:00

    Łacuch (1)

    Najlepsze pączki i drożdżówki to były w Łasuchu na Żabiance :)

    9 lat

    • 5 1

    • 2015-02-12 12:14

      byly to fakt

      Ale tam to sie w tlusty czwartek konczyly przed poludniem. Teraz za to odzywki dla koksow tam sprzedaja ;)

      9 lat

      • 2 0

  • 2015-02-12 12:04

    Biedronak jak co roku wygrywa pod kazdym wzgledem (5)

    frajerstwo niech przepłaca za pączki !!Kiedys robili testy tych paczków i co sie okazało ze nie róznią sie niczym od tych z cukierni a dlaczego ? Bo biedra robi zamówienie ogromne dlatego moze obnizyc ceny a cukiernia na te tradycje podnosi ceny 5 krotnie!

    dla leminga to niezrozumiałe:)

    9 lat

    • 2 11

    • 2015-02-12 13:02

      Piszesz to samo już po raz któryś jeleniu (2)

      Ale rozumiem, że biedra daje ci jeść, więc lojalność zobowiązuje.

      9 lat

      • 12 1

      • 2015-02-12 15:33

        Leming to ze jestes jeleniem to nic nowego jakos niezauwarzyłem by frajerstwo takie jak ty pisalo co innego (1)

        nikt nie zmusza do kupowanie w Biedronce pączków to ze w tym roku są inne to widać po cenie i pisze na opakowaniach.Pączek to jest najtańsze ciasto z mozliwych każdy możne je sobie w domu zrobić ,wyjdzie taniej i zdrowiej .A najlepiej smakuje ciepły pączek. We wrzeszczu kopowałes paczki bezposrednio usmażone były jeszcze gorące teraz nigdzie takich niema!!

        szkoda

        9 lat

        • 0 3

        • 2015-02-12 22:25

          Koniec ferii blisko

          młodociane trolle wrócą do gimnazjów.

          9 lat

          • 2 0

    • 2015-02-12 13:58

      Tak, świeże

      Tylko dlaczego cudowne zamrożone pączki leżały w ladach chłodniczych Biedronki? Pewnie po to by je zapiec dzisiaj i sprzedawać, jako gorące świeżynki

      Biedronka

      9 lat

      • 10 0

    • 2015-02-12 19:28

      Pączki z makretów w tym z Biedry są ohydne

      A jak kto chce naprawdę dobrego, to niech zrobi sam

      9 lat

      • 5 0

  • 2015-02-12 12:13

    Najlepsze - Eskimos w starej Oliwie, na rogu Grunwaldzkiej

    Pyszota. Zero chemii, takie jak za komunu. Zaraz tam ide po paczki !

    ponczkojad

    9 lat

    • 2 1

  • 2015-02-12 12:18

    Ale takiej kolejki jak w W-Z przy Słodowników nigdzie nie widziałem

    W tym roku zdecydowałem się postać i kupiłem. Jeszcze nie jadłem.

    elf

    9 lat

    • 4 1

  • 2015-02-12 12:21

    A pączki z budyniem

    pamiętasz Pan? Pamiętam. Ja też nie pamiętam.

    Szaweł Adapowicz

    9 lat

    • 4 1

  • 2015-02-12 12:40

    "Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja,

    Strasznie to pokrętne. Każde święto przypadające w ustalony dzień tygodnia jest Z DEFINICJI ruchome, bo czwartek raz przypada w jeden kalendarzowy dzień, a raz w drugi. Wielkanoc nie ma z tym nic wspólnego. Gdyby Wielkanoc przypadała w pierwszą niedzielę kwietnia (a pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni), też byłaby świętem ruchomym.

    licznik z Gdyni

    9 lat

    • 1 2

  • 2015-02-12 13:11

    (2)

    Najlepsze zawsze były w Pączusiu w gdyni i na Hali targowej , takie małe stoisko i zawsze kolejka po ciepłe pączki :)

    9 lat

    • 2 2

    • 2015-02-12 13:29

      zgadzam się (1)

      Na rynku w chyloni też jest ta budka uwielbiam jeść pączki tamtejsze:)mój ulubiony to budyń z wiśnią albo czekoladowe mmm:)dużo nadzienia i są naprawde warte swojej ceny:)nadzienie w każdym gryzie;)

      łasuch pączkowy

      9 lat

      • 0 0

      • 2015-02-12 13:31

        Właśnie! Pączki z nadzieniem kokosowym też są dobre..!

        9 lat

        • 0 1

  • 2015-02-12 13:11

    (1)

    Ten jeden raz w roku można się najeść.
    Oby poszło w...ekhm..dekolt. ;P

    9 lat

    • 5 1

    • 2015-02-12 15:07

      musiałbym dekolt ogolić

      lepiej niech idzie w korzeń

      buhahay

      9 lat

      • 2 0

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d." Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d."

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d." (2 opinie)

(2 opinie)
89 - 129 zł
Kup bilet
pop
maj 12
niedziela, g. 19:00
Gdańsk, Stary Maneż
89 - 129 zł
Kup bilet
Juwenalia Gdańskie 2024 Juwenalia Gdańskie 2024

Juwenalia Gdańskie 2024 (40 opinii)

(40 opinii)
75 - 290 zł
Kup bilet
maj 17-18
piątek - sobota, g. 15:00
Gdańsk, Plac Zebrań Ludowych
75 - 290 zł
Kup bilet
The Robert Cray Band: Groovin' 50 years! The Robert Cray Band: Groovin' 50 years!

The Robert Cray Band: Groovin' 50 years! (1 opinia)

(1 opinia)
159 - 249 zł
Kup bilet
blues / soul, rock / punk
maj 22
środa, g. 19:00
Gdańsk, Teatr Szekspirowski
159 - 249 zł
przedsprzedaż 170 - 270 zł
Kup bilet
więcej (782)

Najnowsze wiadomości

więcej wiadomości (6)

Kultura

więcej (6)

Kulinaria

więcej (6)

Katalog.trojmiasto.pl - Nowe Lokale

więcej

Zdjęcia

Targ Miejski #1Targ Miejski #1Piknik europejski "Zjednoczeni w różnorodności"Piknik europejski "Zjednoczeni w różnorodności"Pchli Targ w OliwiePchli Targ w Oliwie - otwarcie sezonu
więcej

TV Filmy

Latino na Skwerze Kościuszki (7)

więcej (6541)

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Twórcą gdańskiego muralu z podobizną Zbigniewa Wodeckiego jest: