Rozrywka
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Rozrywka
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Pierwsze polskie pączki powstały u nas

Marzena Klimowicz-Sikorska
12 lutego 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (166)
Najnowszy artykuł na ten temat Tłusty czwartek 2022 - kiedy? Tradycja i zwyczaje pączków na Tłusty czwartek
Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska. Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

Pierwsza zachowana wzmianka o pączkach w Polsce pochodzi z 1475 r. z Gdańska.

fot. Trojmiasto.pl

Mało kto wie, że pierwsza wzmianka o pączkach w Polsce odnosi się do Gdańska. Za granicą nasz "tłusty czwartek" przypada zwykle... we wtorek.



Ile zjadasz pączków w tłusty czwartek?

Tłusty czwartek przypada na ostatni czwartek karnawału, a że zależy od daty Wielkanocy, jest to święto, czy raczej tradycja, ruchome. Choć dokładne pochodzenie tłustego czwartku nie jest znane, zachowały się dokumenty, z których wynika, że pierwsza wzmianka o pulchnych ciastkach smażonych na głębokim tłuszczu pochodzi z... Gdańska.

- Pierwsza wiadomość o pączkach w Polsce pochodzi z Gdańska z 1475 r. i ma związek z pewnym wydarzeniem - opowiada Andrzej Januszajtis, znawca dziejów Gdańska. -Otóż kandydat na mistrza piekarskiego jednego z cechów, w tym wypadku specjalizującego się w "pieczywie luźnym", musiał upiec miękki chleb i "pomellen". Szukałem w niemieckich słownikach dawnych i współczesnych tego słowa, ale go nie znalazłem. Dopiero potem dowiedziałem się, że na Kociewiu i Kaszubach, Powiślu, a nawet w Płocku, do dziś pewien rodzaj pączków nazywa się "pumelkami", które pochodzą od słowa "pomellen".

W średniowieczu pączki niekoniecznie musiały być słodkie, do ciasta dodawano np. słoninę.

- Nie mamy receptury średniowiecznych pączków. Pewne jest jednak, że wówczas, jak i teraz, smażone były w głębokim roztopionym tłuszczu - przyznaje badacz.

O gdańskich pączkach mówi też inna wzmianka znaleziona w historycznych dokumentach. W 1631 r. dwaj piekarze otrzymali obywatelstwo gdańskie z prawem wypiekania ciastek maślanych i pączków. Wtedy nazywano je pfannkuchen, a tak do dziś określa się pączki w prawie całych północnych Niemczech.

Co ciekawe, od XVII w. gdańskie pączki mogły już być posypywane cukrem (głównie trzcinowym), a to za sprawą pierwszej w Polsce rafinerii cukru trzcinowego, która powstała właśnie w Gdańsku.

- Było to w 1618 r., na ten czas datuje się utworzenie w Gdańsku pierwszej w Polsce takiej rafinerii. Zaraz po niej powstały kolejne, ale niestety ich żywot był krótki, bowiem całkowicie były uzależnione od importu trzciny cukrowej. Dostawy odbywały się morzem, co w czasach wojen było bardzo utrudnione - tłumaczy prof. Januszajtis.

Wciąż nie wiadomo, dlaczego to właśnie pulchny pączek stał się symbolem końca karnawału. Na ten temat istnieją jedynie hipotezy.

- Można założyć, że dlatego, że pączki są tak smaczne. Muszą być pulchne i lekkie, a nie takie, o jakich pisał w XVIII wieku ks. Kitowicz, że "zdarzają się takie pączki, że gdyby takim trafić w oko, to by się podsiniaczyło". Na szczęście dziś takich już nie ma. Sam je bardzo lubię, ale więcej niż dwóch nie zjem - przyznaje Andrzej Januszajtis.

Koniec karnawału w innych kulturach kulinarnych

W Stanach Zjednoczonych, które słyną m.in. z zamiłowania do donatów, czyli pączków z dziurką, zamiast tłustego czwartku obchodzi się tłusty wtorek. Zwany jest z francuska Mardi Gras lub też Shrove Tuesday. Tak jak i nasz "czwartek", jest to dla Amerykanów święto końca karnawału, w którym pączek jest tylko elementem wielkiej uczty.

Mardi Gras obchodzony jest też we Francji. Tam jednak poza pączkami zjada się gofry i faworki ale także crepes Suzette - naleśniki z sosem pomarańczowym. Do tego słodkiej uczcie towarzyszą huczne festiwale i parady.

Z kolei w Wielkiej Brytanii ostatni czas przed wielkim postem określa się jako Pancake Day, kiedy to głównym daniem są naleśniki serwowane na różne sposoby. "Naleśnikowy dzień" obchodzony jest również w Australii.

Zupełnie inaczej wygląda to w krajach skandynawskich, gdzie tłusty czwartek również wypada we "wtorek" i nazywa się Fettisdag. Tego dnia na stołach królują semle, czyli pszenne bułeczki nadziewane słodkim farszem.


Zobacz jak powstają paczki w jednej z najstarszych cukierni w Trójmieście.

Zobacz także

TŁUSTY CZWARTEK (6)

Opinie (166) ponad 20 zablokowanych

  • 2015-02-12 13:58

    musze przyznac ze w biedronce gorsze poczki niz rok temu widac zmienili dostawce (1)

    rok temu były po 80groszy i były pyszne ale i tak te za 45 groszy nie gorsze od tych po1,5-2 zł

    ale marmolada pyszna i cały pączek

    9 lat

    • 2 2

    • 2015-02-12 14:50

      hehe, znowu ten od "poczków"

      9 lat

      • 3 1

  • 2015-02-12 14:20

    Zabronilem zonie jesc paczkow bo dostalyby pozniej tlustej d*py a chce miec w domu (1)

    Modelke a nie grubego potwora

    9 lat

    • 7 4

    • 2015-02-12 14:45

      ona też chciałaby mieć fajnego męża , a nie idiotę...

      9 lat

      • 10 0

  • 2015-02-12 14:56

    paczus fe (1)

    Dlaczego dzis nie mozna kupic nawet w paczusiu paczkow z chalwa.Nie zastanowilo to Was?Powtarzam raz jeszcze ze wszystkie piekarnie pieka na ten jeden szczegolny dzien jak najtansze w kosztach paczki i sprzedaja nam po wysokich cenach

    oszukany

    9 lat

    • 3 1

    • 2015-02-12 15:07

      zgadza się!najgorszy badziew!

      9 lat

      • 0 1

  • 2015-02-12 15:06

    dobry paczek

    Chcesz zjeść smacznego pączka?jedź go cały rok ale nie w Tłusty Czwartek!
    wtedy idzie masowka ,paczki są wstretne w smaku,czuć ze smaza się na oleju który pewnie cala noc nie jest zmieniany,dżemu jest jak kot napłakał !ja dziś zjadlam z piekarni Kozłowski w Gdyni-wstretnie smierdzial olejem,z cukierni Sabinka -czuć było zapach surowych drożdzy.ogólnie oba poszły w kosz bo wole nie chorować po nich.

    9 lat

    • 3 2

  • 2015-02-12 15:55

    durna ankieta

    od kiedy mniej niz 3 szt to kilka? kilka to nie 1, 2 lub 3 ale więcej.

    9 lat

    • 2 0

  • 2015-02-12 16:29

    paczek z marmelada sliwkowa

    dlaczego tak malo sie robi paczkow z marmelada sliwkowa,a nie tylko z ta marmelada rozana brrr ochyda!!!!

    rimek

    9 lat

    • 3 3

  • 2015-02-12 17:28

    w średniowieczu robiono paczki z ciasta chlebowego, nadziewane słonina i w głebokim tłuszczu smazonetaka ciekawosta , dzis (1)

    a paczki pochodzą z XVII wieku

    9 lat

    • 2 0

    • 2015-02-12 17:44

      dzis w trójce byla o tym audycja

      i słuchacze zartowali - paczek z mielonym lub kasznka.
      Nie ja to powiedziałam a ludzie dzwoniący do trójki

      9 lat

      • 1 0

  • 2015-02-12 19:33

    Filmik jest z ubiegłego roku, brawo

    9 lat

    • 0 3

  • 2015-02-12 22:38

    Paradowski. Cukiernia z Wrzeszcza

    Na ul. Wajdeloty już przed II wojną była cukiernia. Od 1945 roku to cukiernia Paradowskich. Tu są najlepsze pączki......................

    Jano z Wajdeloty

    9 lat

    • 1 1

  • 2015-02-13 00:02

    nie jadam kupionego goowna, od pellowskich, szydłowskich, biedronek, lidlów....

    sam wypiekam w domu, przynajmniej wiem z czego są zrobione...

    łasuch

    9 lat

    • 4 2

2
3
4
5
6

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d." Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d."

Daria ze Śląska "Pierwsza trasa c.d." (2 opinie)

(2 opinie)
89 - 129 zł
Kup bilet
pop
maj 12
niedziela, g. 19:00
Gdańsk, Stary Maneż
89 - 129 zł
Kup bilet
Juwenalia Gdańskie 2024 Juwenalia Gdańskie 2024

Juwenalia Gdańskie 2024 (40 opinii)

(40 opinii)
75 - 290 zł
Kup bilet
maj 17-18
piątek - sobota, g. 15:00
Gdańsk, Plac Zebrań Ludowych
75 - 290 zł
Kup bilet
The Robert Cray Band: Groovin' 50 years! The Robert Cray Band: Groovin' 50 years!

The Robert Cray Band: Groovin' 50 years! (1 opinia)

(1 opinia)
159 - 249 zł
Kup bilet
blues / soul, rock / punk
maj 22
środa, g. 19:00
Gdańsk, Teatr Szekspirowski
159 - 249 zł
przedsprzedaż 170 - 270 zł
Kup bilet
więcej (782)

Najnowsze wiadomości

więcej wiadomości (6)

Kultura

więcej (6)

Kulinaria

więcej (6)

Katalog.trojmiasto.pl - Nowe Lokale

więcej

Zdjęcia

Targ Miejski #1Targ Miejski #1Piknik europejski "Zjednoczeni w różnorodności"Piknik europejski "Zjednoczeni w różnorodności"Pchli Targ w OliwiePchli Targ w Oliwie - otwarcie sezonu
więcej

TV Filmy

Latino na Skwerze Kościuszki (7)

więcej (6541)

Najczęściej czytane

Sprawdź się

Sprawdź się

Co to są bojówki?