Irek Wojtczak: "Stingowi bym nie odmówił"

Borys Kossakowski

27 maja 2013 (artykuł sprzed 11 lat)

Opinie (11)

Teledysk do utworu "Tonicato" stworzyła Izabela "Izes" Sawicka.

- Gdy złapałem bakcyla ćwiczyłem kilka godzin dziennie pod prysznicami, w kiblach i po piwnicach. Nie odpuszczałem i prułem akademickie ściany. Ludzie w akademikach mieli mnie serdecznie dość. Zaś ostatnie trzy lata spędziłem na wyrzucaniu moich dotychczasowych przyzwyczajeń z głowy. Teraz mogę grać na czysto, to znaczy bez zbędnych ideologii - mówi Irek Wojtczak, trójmiejski saksofonista i kompozytor, który właśnie opublikował album "Bee's Knees".

Irek Wojtczak - wolny elektron, improwizator.

"The Bee's Knees" została wydana przez Sopocką Odessę. W nagraniach udział wzięli: gitarzysta Kamil Pater, kontrabasista Adam Żuchowski i perkusista Kuba Staruszkiewicz

Borys Kossakowski: "Bee's Knees" ma co najmniej dwa znaczenia. Pierwsze: to coś świeżego, świetnego, oryginalnego. Drugie to pępek świata. Wymowa zaś przypomina słowo business czyli biznes. Zgadzasz się z tym?

Irek Wojtczak: Pierwsze znaczenie jest najbliższe klimatowi tej płyty, która jest zarówno świeża, elegancka, jak i oryginalna. Choć z początku myślałem, że będzie bardziej agresywna. Tytuł powstał dzięki Przemkowi Dyakowskiemu, który przypadkiem odwiedził mnie podczas komponowania tytułowego utworu. Ubrany był elegancko, w garnitur, krawat i saksofon w ręku. Po prostu mucha nie siada. I taki tytuł sobie zapisałem. Bee's Knees.

A jesteś pępkiem świata? Czasami jak mówisz to przymykasz oczy, jakbyś był skupiony tylko na sobie. Jakby nic innego nie istniało.

Świat jest zbyt wielki, a człowiek zbyt mały, żeby czuć się jego pępkiem. A moje zamykanie oczu to efekt jakiejś autohipnozy. Może otwarte oczy mnie rozpraszają?

Niech ci będzie. A biznes z tego będzie?

Gdybym chciał robić biznes, poszedłbym do biznesu. Mam wrażenie, że ci, którzy koncentrują się na sprzedaży własnej twórczości, mogą utracić na jakości swojego produktu. Wolę zachować balans. Robię to, co mnie najbardziej rajcuje i robię to od piętnastego roku życia, grając odgrywam i przygrywam zagrywki zgrywając się z tego. Nigdy nie myślałem tylko o biznesie, a jednak cały czas płynę, nie tonę. Życie nauczyło mnie elastyczności. Grałem wesela, musicale, rocka, jazz, folk, impro.

À propos elastyczności. Występowałeś równolegle z Krystyną Stańko, Grażyną Łobaszewską, Tymonem Tymańskim, Wojtkiem Mazolewskim i z Amerykanami Joe Fondą i Michaelem Stevensem. To zupełnie odległe światy. Jak to łączyłeś?

Zawsze zależało mi, żeby nie dzielić świata. Z jednej strony jest wykształcenie, a z drugiej intuicja. Uważam te cechy za niezbędne do rozwoju w każdej dziedzinie życia. Mam poczucie, że dopiero teraz właściwie zaczynam swoją przygodę z muzyką (powiedział czterdziestolatek). Ale nie chcę być utożsamiany z żadną niszą. Unikam trwałego uwikłania w jakiekolwiek stylistyczne czy estetyczne postawy. Chcę pozostać takim jakim jestem - wolnym od wszelkich zespołowych zobowiązań improwizatorem. Pozwala mi to grywać z bardzo różnymi muzykami i z dowolną częstotliwością.

Mógłbyś grać pop? Solówka Branforda Marsalisa w "Englishman in New York" stała się znana na całym świecie. A kto zna solowe dokonania tego saksofonisty?

Nie odmówiłbym Stingowi (śmiech). A wiesz dlaczego? Bo zawsze otaczają go świetni muzycy.

Łatwo jest utracić tożsamość grając wszystko i z każdym.

Trudno jest mieć frajdę grając wkoło to samo. Miles Davis nie utracił tożsamości, a grał przeróżne rzeczy. Do każdej muzyki możesz dodać swój własny głos i odcisnąć swoje własne piętno.

Większość ludzi zna cię jako tzw. sidemana, muzyka towarzyszącego. Jakim jesteś liderem?

Na scenie chcę, żebyśmy wszyscy razem byli liderami i brali za siebie odpowiedzialność. Wybieram zbiorową kreatywność zamiast muzycznej zgodności czy posłuszeństwa.

Płyta, którą nagrałeś jest elegancka, wykalkulowana, starannie zaplanowana. Ale ty taki nie jesteś. Jesteś spontaniczny i ruchliwy.

Tak miało być. Wcześniej dużo eksperymentowałem z nieprzewidywalnością w muzyce. Był tam Michał Gos, Freeyo z Wojtkiem Mazolewskim. Ale jedną ręką budując, drugą burzę i tym samym przygotowuję nowy obszar do następnych działań. Inspirowałem się muzyką XX wieku i kompozytorami takimi jak Schönberg, Reich, Monk, Messiaen. Dlatego jest tu dużo nietypowych, niejazzowych kompozycji. Ta płyta jest kolażem dźwiękowym i zapisem moich doświadczeń z ostatnich kilku lat.

Studiowałeś dyrygenturę. Jak zacząłeś grać jazz?

Studiowałem na jednym roku z Lechem Możdżerem. To on zaprosił mnie na pierwszą próbę z klarnetem do siebie na Żabiankę. Nie rozumiałem o co w tym chodzi. Nie miałem pojęcia o solówkach. Jak zobaczyłem koncert kwartetu Sikała-Paciorek-Mackiewicz-Olter to oszalałem. Zacząłem poznawać środowisko, pojawiałem się na próbach Miłości w starym Żaku, gdzie poznałem Tymona. Złapałem bakcyla i zacząłem ćwiczyć na saksofonie tenorowym. Ludzie w akademikach mieli mnie serdecznie dość. Ćwiczyłem pod prysznicami, w kiblach i po piwnicach. Wiedziałem, że nie jestem już nastolatkiem (miałem 22 lata) więc nie odpuszczałem i prułem akademickie ściany.

Jak długo to trwało?

To trwa do dziś. Tylko w odmiennym stylu. Ostatnie trzy lata spędziłem na wyrzucaniu moich dotychczasowych przyzwyczajeń z głowy. Jeśli chciałem zrobić nowy krok dla mojej muzyki, musiałem to zrobić. Teraz mogę grać na czysto, to znaczy bez zbędnych ideologii.

Muzyka popowa cię interesuje?

Jeżeli to więcej niż tylko białe tańczące kozaczki i zadyszka, to dlaczego nie? To właśnie pop zareagował najbardziej żywiołowo na dwudziestowieczną współczesną muzykę poważną. Sonic Youth, Radiohead, Bjork to wspaniali artyści.

Muzyka muzyką, ale przejdźmy do tego, co nas wszystkich najbardziej interesuje. Seks, drugs i rock'n'roll.

Kiedyś koncertowałem z międzynarodowym musicalowym bandem, z którym to graliśmy po całej Europie. Autokar, hotel, teatr i tak w kółko. Po miesiącu codziennego grania mieliśmy materiał tak obryty, że zaczęliśmy eksperymentować. Graliśmy po dobrej wódce, później upaleni, później jeszcze coś tam i sprawdzaliśmy na sobie, jak funkcjonuje pamięć, zdolności percepcyjne, czytanie nut. Piękne szczeniackie doświadczenie jak na tamte czasy. Po joincie miałem wrażenie, że totalnie nie stroiłem na saksofonie. Straszna męka i strach przed słuchaczami. Ale to była iluzja. Po odsłuchaniu nagrań okazało się jednak, że grałem dobrze. To był beztroski czas, w którym pozwalałem sobie na dużo więcej, ale to już przeszłość.

To był wesoły okres? Czy ciężka harówa?

Wesoły. Ale mało twórczy. To był biznes. Z moją żoną Lenką zarabialiśmy tam na mieszkanie.

Lubiłeś grać na weselach?

Kiedy ratowały moją egzystencję, tolerowałem to. Ale potem musiałem uciekać, bo groziło to alkoholizmem.

Mój ojciec ostrzegał mnie często przed środowiskiem artystycznym. Mówił, że przebywanie w nim grozi wpadnięciem w nałóg tytoniowy, alkoholowy czy narkotykowy. A piją przecież wszystkie grupy zawodowe: kierowcy, stoczniowcy, profesorowie, piłkarze, nauczyciele i hydraulicy.

Dokładnie. Sklepy z alkoholem są otwarte dwadzieścia cztery godziny na dobę (śmiech). W nałogach żyje większość istot na tej planecie i bez nich byłoby im smutno. Może ten podział na artystów i nie artystów jest niekonieczny? Miłość jest miłością, nienawiść to nienawiść. To emocjonalne stałe, które są takie same w każdym z nas.

Częściej grasz jako gość niż jako lider. Nie jest ci przykro z tego powodu?

Nie. Otrzymałem dar, talent który muszę rozwijać i dzielić się tym z ludźmi. Sprawia mi to wielką frajdę i niech tak zostanie - mucha nie siada.

Borys Kossakowskib.kossakowski@trojmiasto.pl

Wywiady

Jennifer Lopez, Timberlake, Bon Jovi. To oni stoją za tymi wielkimi koncertami (97 opinii)
Martyna Skura: dziewczyna, która nurkowała z rekinami (43 opinie)
Czy potrafimy nadal... słuchać? (9 opinii)

Opinie (11) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-27 14:16

Stingowi bym nie odmówił, hehehe (4)

Co najwyżej może odmówić Tymańskiemu. Jaki kraj - taki Miles Davies

łojezu
10 lat
- 8 14
Twoja opinia

Zmień treść

Co najwyżej może odmówić Tymańskiemu. Jaki kraj - taki Miles Davies
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-05-27 14:33
  
  (2)
  
  Jakieś prywatne żale wylewane anonimowo na forum ? Słabo :)
  
  kaj
  10 lat
  - 7 10
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Jakieś prywatne żale wylewane anonimowo na forum ? Słabo :)
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2013-05-27 15:07
    
    Nie prywatne (1)
    
    Ale jak ktoś się porównuje do M.Daviesa w kwesii grania z przeróżnymi sidemanami to mi się płakać chce. Nie jest to wiocha tylko i wyłącznie z powodu stawiania sibie w równej lini z Milesem, ale także sidemanów z którymi on grał z naszymi trójmiejskimi Yassmanami i muzycznych fuzji które miały tam miejsce. Mimo całego szacunku dla ich kunsztu to stwierdzenie raczej bardzo na wyrost i .......ja rozumiem ze nie każdy musi być pełen pokory i skromności, ale nie traktujcie siebie zbyt poważnie. Podobna sytuacja miała miejsce w artykule o jakimś trójmiejskim festiwalu gdzie wypowiadał się członek niejakiego zespołu g.ó.w.n.o., i przedstawiał fuzję trójmiejskich muzyków (min.Towary Zastępcze, bodajże Kiev Office, 1926 - czyli stala ekipa na tym portalu) jako coś niebywale niespotykanego, porównywalnego z tym co w minionych latach działo się w światowych kolebkach kultury, czyli w Nowym Yorku i Berlinie. Sory, ale żenada.
    
    łojezu
    10 lat
    
    6 7
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Ale jak ktoś się porównuje do M.Daviesa w kwesii grania z przeróżnymi sidemanami to mi się płakać chce. Nie jest to wiocha tylko i wyłącznie z powodu stawiania sibie w równej lini z Milesem, ale także sidemanów z którymi on grał z naszymi trójmiejskimi Yassmanami i muzycznych fuzji które miały tam miejsce. Mimo całego szacunku dla ich kunsztu to stwierdzenie raczej bardzo na wyrost i .......ja rozumiem ze nie każdy musi być pełen pokory i skromności, ale nie traktujcie siebie zbyt poważnie. Podobna sytuacja miała miejsce w artykule o jakimś trójmiejskim festiwalu gdzie wypowiadał się członek niejakiego zespołu g.ó.w.n.o., i przedstawiał fuzję trójmiejskich muzyków (min.Towary Zastępcze, bodajże Kiev Office, 1926 - czyli stala ekipa na tym portalu) jako coś niebywale niespotykanego, porównywalnego z tym co w minionych latach działo się w światowych kolebkach kultury, czyli w Nowym Yorku i Berlinie. Sory, ale żenada.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2013-05-27 16:53
      
      A gdzie on postawił siebie na równi z MD? Powiedział tylko, że Davis grał różne rzeczy i nie utracił tożsamości.
      
      10 lat
      
      5 2
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      A gdzie on postawił siebie na równi z MD? Powiedział tylko, że Davis grał różne rzeczy i nie utracił tożsamości.
      Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-05-28 08:07
  
  hahahahhaha
  
  Davies
  
  10 lat
  - 3 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Davies
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-27 15:34

Ja również Stingowi bym nie odmówiła ...

Dałabym.

Asia
10 lat
- 13 2
Twoja opinia

Zmień treść

Dałabym.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-27 16:59

Ja bym odmówił,

niech szuka gdzie indziej

afee
10 lat
- 7 2
Twoja opinia

Zmień treść

niech szuka gdzie indziej
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-27 17:45

Uwielbiam :)

Genialny artysta, ciekawy umysł. W dobie manieczek i plastikowo-cyfrowego syfu na ulicach trójmiasta, tak dobrej muzyki jest jak na lekarstwo. Bardzo bardzo polecam jam session Ireneusza Wojtczaka i Michała Gosa w Sopocie. Piątka panowie!

gonzo
10 lat
- 16 0
Twoja opinia

Zmień treść

Genialny artysta, ciekawy umysł. W dobie manieczek i plastikowo-cyfrowego syfu na ulicach trójmiasta, tak dobrej muzyki jest jak na lekarstwo. Bardzo bardzo polecam jam session Ireneusza Wojtczaka i Michała Gosa w Sopocie. Piątka panowie!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-28 13:05

P;ann Irehk (1)

Pfan Iregk Wiojdczsak to dobryv.Ja patrzysyłuem kiedyns nsa koniczert i był muzyczsnie pszepiekny.Przetrpraszam zza mojeh pizsanie ale nmam horobe
i tsak piscze piszeu inashczzej.
Prsozdrawsiam.

Asntonni
10 lat
- 2 2
Twoja opinia

Zmień treść

Pfan Iregk Wiojdczsak to dobryv.Ja patrzysyłuem kiedyns nsa koniczert i był muzyczsnie pszepiekny.Przetrpraszam zza mojeh pizsanie ale nmam horobe i tsak piscze piszeu inashczzej. Prsozdrawsiam.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2013-05-29 09:19
  
  nie wierzę...
  
  nie zgrywaj się...bądź sobą...można być sobą nie zgrywając się...pamiętaj chłopcze
  
  kris
  10 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  nie zgrywaj się...bądź sobą...można być sobą nie zgrywając się...pamiętaj chłopcze
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2013-05-28 21:43

recenzja w Komsomolcu "Szaposznikow Szekspirem radzieckiej literatury"

-Towarzysze nie przejdzie to burżuazyjny pisarz.Co lepszy ma być od naszych?
- Słusznie, to zmiencie towarzyszu tytuł i napiszcie "Szekspir Szaposznikowem angielskiej literatury.

Irek wielim artystą jest
10 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

-Towarzysze nie przejdzie to burżuazyjny pisarz.Co lepszy ma być od naszych? - Słusznie, to zmiencie towarzyszu tytuł i napiszcie "Szekspir Szaposznikowem angielskiej literatury.
Regulamin dodawania opinii